انتقاد از انحصار صنعت نمایشگاهی

انتقاد از انحصار صنعت نمایشگاهی
در نشست کمیسیون کسب و کار اتاق تهران بررسی شد

نظارتی بر بودجه شرکت نمایشگاه های بین المللی نمی شود
انتخاب مجری های نمایشگاهی انحصاری شده است
گروه بازرگانی – آن طور که فعالان اقتصادی در تشریح مشکلات کنونی خود در صنعت نمایشگاهی می گویند: در شرایط فعلی برگزاری نمایشگاه ها تنها نوعی هزینه برای بخش خصوصی است که کارآیی زیادی ندارد و منجر به جذب سرمایه گذاری خارجی نمی شود؛ چرا که برای مثال، انتخاب مجری از سوی شرکت نمایشگاه های بین المللی انحصاری شده و از سوی دیگر، نظارتی هم بر بودجه شرکت نمایشگاه های بین المللی که باید در اختیار تشکل ها قرار گیرد، نمی شود.

اسفندماه سال گذشته، نمایندگان اتاق بازرگانی تهران و شرکت نمایشگاه های بین المللی مذاکراتی داشتند که بر اساس آن، قرار شد کمیته ای متشکل از نمایندگان اتاق تهران و شرکت نمایشگاه های بین المللی تشکیل شود تا از نزدیک، به بررسی این مشکلات بپردازند و برای آنها راه حل پیدا کنند.
تازه ترین جلسه این کمیته در قالب نشست کمیسیون فضای کسب و کار و کارآفرینی اتاق بازرگانی تهران برگزار شد که طی آن، گروهی از فعالان اقتصادی و مسوولان شرکت نمایشگاه های بین المللی به تحلیل چالش های کنونی بخش خصوصی و صنعت نمایشگاهی پرداختند.
در این نشست، موضوعات مهمی همچون معیارهای صدور مجوزهای نمایشگاهی، نحوه تعیین پیمانکاران نمایشگاه بین المللی تهران و ضرورت انتخاب آنها بر اساس معیارهای شایسته سالاری، مکانیزم تخصیص مشوق ها و کمک هزینه ها به ویژه به میهمانان خارجی، کیفیت برگزاری نمایشگاه ها، نحوه برگزاری همایش های جانبی، نحوه تخصیص فضاهای نمایشگاهی، ضرورت ایجاد بانک جامع اطلاعاتی و نحوه اطلاع رسانی به مخاطبان از جمله محورهایی است که در این حوزه مورد توجه قرار گرفت.
علیمردان شیبانی، نماینده انجمن صنایع نساجی که در این نشست حضور پیدا کرده بود، از امکانات نامناسب نمایشگاه بین المللی تهران برای جمعیت زیاد و میهمان های خارجی انتقاد کرد. شیبانی که از قیمت بالای اجاره فضای نمایشگاهی در نمایشگاه بین المللی تهران هم گلایه داشت، گفت: ما قوانین و دستورالعمل های خوبی وضع می کنیم، اما در اجرا خوب عمل نمی کنیم و قوانین خوبمان بی نتیجه می ماند. این فعال صنعت نساجی با تمجید از نظم و ترتیب نمایشگاهی که اخیرا در چین برگزار شده بود، گفت: در محل نمایشگاه های بین المللی تهران مشکلات متعددی وجود دارد؛ مثلاشماره گذاری سالن ها براساس اصل غافلگیری است؛ به طوری که بازدیدکننده از سالن ۵ خارج می شود و ناگهان سر از سالن ۲۷ در می آورد.
محمدرضا نجفی منش، نماینده انجمن قطعه سازان نیز سخنان خود را با انتقاد از عدم اعتقاد وزارت صنعت و معدن و تجارت به تشکل ها آغاز کرد و گفت: اینکه شرکت نمایشگاه ها بیاید و برای نمایشگاه های ما مجری پیدا کند، مصداق اصطلاح «دایه
مهربان تر از مادر» است؛ چرا که مطمئنا ما خودمان بهتر منافع خود را می شناسیم و می توانیم برای نمایشگاه هایمان مجری های بهتری پیدا کنیم.
مسعود دانشمند، رییس کمیسیون حمل ونقل، گمرک و ترانزیت اتاق ایران نیز خواستار تشکیل اتحادیه انجمن ها شد تا برگزاری نمایشگاه ها نظم و نسق بهتری به خود بگیرد. او با اشاره به اینکه اقتصاد کشور ما دولتی است، شرکت نمایشگاه های بین المللی را نیز یک سازمان دولتی دانست که در بودجه، ردیفی دارد و عملانظارتی هم بر اینکه بودجه این شرکت چطور هزینه می شود،
وجود ندارد.
دانشمند ادامه داد: اگر ناشران ما با تحمل هزینه های فراوان به نمایشگاه های فرانکفورت می روند و در آن شرکت می کنند، به این دلیل است که به نتیجه آنها اعتقاد دارند، اما ما از برگزاری نمایشگاه هایمان چه نتایجی می گیریم؟ مهمانان خارجی ما با کدام خط پروازی باید به کشور بیایند و در کدام هتل بین المللی اقامت بگیرند؟ این عضو کمیسیون فضای کسب وکار، کارآفرینی و مقررات برگزاری نمایشگاه را تنها نوعی هزینه برای بخش خصوصی برشمرد که کارآیی زیادی ندارد و منجر به جلب سرمایه گذاری سرمایه خارجی نمی شود.
محسن صفایی نیز از انحصار ایجاد شده در حوزه تعیین مجریان نمایشگاهی گلایه کرد. او همچنین آمار و ارقامی که از سوی برخی مجریان نمایشگاه ها اعلام می شود را دارای شبهه دانست و خواستار ارائه دقیق و مستند آمار شد. این فعال بخش خصوصی از مسوولان نمایشگاه خواست برای رفع هرگونه شک و تردید در مورد مجریان و واگذاری برگزاری نمایشگاه های مختلف به آنها در طول سال، گزارشی از نمایشگاه های برگزار شده در سال های ۸۹ و ۹۰ و مجریان آنها منتشر کند.
محمدرضا بهرامن، نایب رییس خانه معدن نیز گفت: ما از حدود ۵۰ سال قبل در صنعت نمایشگاهی فعالیت داریم، اما تنها مشکل این بود که از همان ابتدا، بخش خصوصی به بازی گرفته نشد. این عضو کمیسیون فضای کسب و کار، کارآفرینی و مقررات از مسوولان نمایشگاه خواست تا در زمان برگزاری شورای سیاستگذاری و تصمیم گیری برای یک نمایشگاه، از نمایندگان تشکل مربوطه نیز دعوت کنند و اجازه دهند که بخش خصوصی هم شریک آنها باشد.
نیازمند تغییرات هستیم
اما در پاسخ به این انتقادات، خیراله خادم، نماینده شرکت نمایشگاه های بین المللی در پاسخ به بخشی از این چالش ها گفت: برای صدور مجوز برگزاری یک نمایشگاه، یک نماینده از اتاق بازرگانی ایران، یک نماینده از اتاق تعاون، دو نماینده از سازمان توسعه تجارت و یک نماینده از شرکت نمایشگاه ها حضور دارند. یک کمیته کارشناسی هم وجود دارد که براساس تقاضاهای رسیده، بهترین تقاضا را انتخاب می کند. معاون نمایشگاهی شرکت نمایشگاه های بین المللی همچنین از حضور یک ناظر برای هر نمایشگاه خبر داد و افزود: پیشنهادات تشکل ها برای چگونگی برگزاری نمایشگاه ها مدنظر قرار داده می شود. خادم همچنین با تاکید بر اینکه حضور بخش خصوصی در صنعت نمایشگاهی فرصت ایجاد می کند، از تشکیل اتحادیه نمایشگاهی و تدوین بسته نمایشگاهی برای خدمات به عنوان دو ضرورت در این حوزه نام برد.
مهرداد جلالی پور، نماینده سازمان توسعه تجارت نیز گفت: استنباط از شرایط فعلی این است که باید تغییراتی در نوع نگاه به نمایشگاه بین المللی به وجود آید. همچنین باید ساختار نمایشگاه را ارتقا دهیم و تمهیداتی بیندیشیم تا فضای نمایشگاهی ما، استاندارد شود و جزو نمایشگاه های درجه یک رتبه بندی شود. جلالی پور همچنین خواستار تدوین ضوابطی شد که براساس آن مجری خوب شناخته شود و براساس درجه بندی نمایشگاه ها مجری ها نیز رتبه بندی شوند.
محمود حق وردی، مدیر نمایشگاه های خارجی شرکت نمایشگاه های بین المللی نیز صنعت نمایشگاهی در ایران را نوپا خواند و برخی اشکالات را نتیجه جوان بودن این صنعت دانست. حق وردی برخی محدودیت ها را نیز مانع از دستیابی به نتایج کامل عنوان کرد و توضیح داد: تمام نمایشگاه های بزرگ دنیا دارای ایستگاه های مترو هستند؛ در حالی که در نمایشگاه بین المللی تهران هیچ ایستگاه مترویی وجود ندارد و خط مترو از نزدیک آن هم نمی گذرد.
این مسوول شرکت نمایشگاه ها همچنین از محدودیت هایی که در ساعات برگزاری نمایشگاه به دلیل ایجاد ترافیک گذاشته می شود، انتقاد کرد و گفت: نمایشگاه هایی که برگزار می شوند، ساعت ۱۶ باید تعطیل شوند؛ در حالی که بهترین ساعات برای بازدید از نمایشگاه از همین ساعت به بعد است، چون قبل از آن اغلب افراد در محل کار خود هستند.
در جمع بندی مطالب مطرح شده در این نشست، احمد پورفلاح، رییس کمیسیون فضای کسب وکار و کارآفرینی اتاق تهران نیز تاکید کرد: خارج شدن مجری و پیمانکاری نمایشگاه از حالت انحصاری فعلی، روان سازی جوابگویی به متقاضیان و مشخص شدن وظایف هر سازمان مسوول در روند برگزاری نمایشگاه، پذیرفتن حضور بخش خصوصی در کمیته اجرایی و شورای سیاستگذاری، استاندارد کردن فضای نمایشگاه و بررسی روند برگزاری نمایشگاه ها در چند کشور منطقه و امضای تفاهم نامه برای شرکت در نمایشگاه های مشترک با پیشنهاد بخش خصوصی از جمله مواردی است که حتما باید در این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۲۶۸۳ به تاریخ ۱۸/۴/۹۱، صفحه ۵ (بازرگانی)