نگاهي به آثار حضور گسترده ابر شركت‌هاي غربي در هند
ورود كشور هند به بازارهاي جهاني، سود مالي بيشتري را براي ابر شركت‌هاي چند مليتي و از سوي ديگر، پوشاك و نرم‌افزارهاي ارزان تري را براي مصرف‌كنندگان غربي به ارمغان آورده است. البته اين روند توسعه، منجر به به وجود آمدن يك لايه غليظ تيره از آلودگي هوا بر فراز اين كشور گرديده است.
در سال‌هاي اخير و در سايه حضور ابر شركت‌هاي غول‌پيكر صنعتي در كشور هند، رشد اقتصادي اين كشور با افزايشي خيره‌كننده روبه‌رو گرديده و پوشاك و نرم‌افزارهاي ارزان قيمت توليد هند، در بازارهاي بسياري از مناطق دنيا عرضه مي‌گردد.
اما اين دستاوردها به بهاي نابودي محيط زيست، آلودگي هواي اين كشور، از بين رفتن جنگل‌ها و مراتع و نابودي كشاورزي بومي و سنتي هندوستان به دست آمده است. بايد دانست كه اين ابر شركت‌ها به دليل فرصت بالاي چانه‌زني خود، به هيچ يك از اصول اخلاقي تجارت و كسب و كار پاي بند نبوده و با مصرف لجام گسيخته زغال‌سنگ، محيط زيست اين كشور را با يك فاجعه زيست‌محيطي روبه‌رو نموده‌اند كه زندگي ۲ ميليارد نفر از مردم مناطق جنوب شرق آسيا را با تهديدي جدي روبه‌رو كرده است.
ورود كشور هند به بازارهاي جهاني، سود مالي بيشتري را براي ابر شركت‌هاي چند مليتي و از سوي ديگر، پوشاك و نرم‌افزارهاي ارزان تري را براي مصرف‌كنندگان غربي به ارمغان آورده است. البته اين روند توسعه، منجر به به وجود آمدن يك لايه غليظ تيره از آلودگي هوا بر فراز اين كشور گرديده كه مي‌تواند به رواج قحطي و گرسنگي‌هاي گسترده در آسياي جنوبي بينجامد.
اين ابرهاي قهوه‌اي اتمسفري كه يك مايل و نيم ضخامت دارند، از موادي نظير تركيبات گوگرد، نيترات‌ها و تركيبات مشتق از نفت تشكيل شده كه هم اينك بر فراز اكثر قسمت‌هاي شبه قاره هند قابل مشاهده است. در فاصله ماه‌هاي اكتبر تا مه هر سال، اين لايه در اين مناطق و به ويژه بر فراز اقيانوس شمال هند، به راحتي قابل مشاهده است. اين آلودگي‌ها كه از فضا و زمين همانند يك جريان مه تيره و تار ديده مي‌شود، باعث سايه افكندن و كاهش دماي اقيانوس شده، در حالي كه رطوبت بيشتري را نيز در خود جذب مي‌نمايد.
به تازگي يك گروه بين‌المللي از دانشمندان وابسته به برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد، سازمان بررسي‌هاي ملي اقيانوس‌شناسي و هواشناسي و مؤسسه مطالعات اقيانوس اسكريپس (Scripps)، اعلام نمودند كه اين ابرهاي قهوه‌اي مي‌تواند به تضعيف سيستم آب و هوايي ساحلي اين منطقه (كه منجر به بارندگي در منطقه جنوب آسيا مي‌گردد)، بينجامد. اين مدل‌هاي علمي نشان مي‌دهند كه قحطي‌هاي اين منطقه كه در گذشته در هر دوره ۱۰ ساله، براي دو تا سه سال به وجود مي‌آمدند، ممكن است براي شش سال يا بيشتر تداوم يابد. لذا بدين ترتيب، تأمين غذاي حدود ۲ ميليارد نفر با تهديدي جدي روبه‌رو مي‌گردد.
از اوايل سال‌هاي دهه ۹۰ ميلادي، درهاي اقتصاد كشور هندوستان به روي تجارت و سرمايه‌گذاري بين‌المللي گشوده شد، استفاده از سوخت‌هاي فسيلي روندي فزاينده يافت و ابرهاي قهوه‌اي بر فراز اين منطقه پديدار گشتند.
رشد و توسعه افسارگسيخته هند در سال‌هاي اخير، در سايه سرمايه‌گذاري خارجي ۵۷ ميليارد دلاري، از سال ۱۹۹۱ ميلادي تاكنون (۳۸ ميليارد دلار آن از سال ۲۰۰۰ ميلادي تاكنون انجام شده است) و صادرات ۲۰ ميليارد دلاري اين كشور به ايالات متحده در سال ۲۰۰۶ ميلادي، به دست آمده است. ابر شركت‌هاي غربي كه در هندوستان به كسب و كار مشغولند، رشد تجاري خود را به دليل نقش‌آفريني در ميدان اقتصادي اين كشور و نه در حاشيه آن، به دست مي‌آورند. حضور اين ابر شركت‌ها، ابر سياهي از آلودگي را بر فراز اين كشور به وجود آورده كه بيش از نيمي از آن به وسيله سوزاندن زغال سنگ و بقيه آن به دليل استفاده از موتورهاي ديزل در نيروگاه‌هاي توليد برق در اين كشور به وجود آمده است. همچنين تلاش‌هاي انجام شده در جهت الزام ابر شركت‌هاي غربي به تن دادن به استانداردهاي آلودگي موجود در كشورهايشان، به دليل نيازهاي كوتاه مدت موردنظر دولت هند، ناكام بوده است. البته بخش اعظم منافع ناشي از رشد سريع اقتصادي كشور هندوستان، نصيب عده‌اي اندك از مردم اين منطقه مي‌شود. نگاهي به آمارهاي منتشر شده و يا زندگي روزمره مردم، تأييد مي‌نمايد كه شكاف اقتصادي بين ثروتمندان و افراد نيازمند، رو به فزوني نهاده است.
در سال ۱۹۹۰ ميلادي و پيش از آغاز جهش اقتصادي اين كشور، هندوستان در “شاخص توسعه انساني”، در ميان كشورهاي يك سوم پاياني اين ليست قرار داشت. در اين ليست، شانس دستيابي افراد به يك زندگي سالم و طولاني و همچنين دارا بودن استانداردهاي مناسب زندگي، مورد سنجش قرار مي‌گيرد. اما در سال ۲۰۰۶ ميلادي و پس از سال‌ها رشد سريع اقتصادي، نكته قابل توجه اين است كه جايگاه هند در اين فهرست، حتي تنزل نيز يافته است.
بايد دانست كه دستاوردهاي نوين اقتصادي هندوستان، نصيب افراد زيادي نشده است، اما ويراني‌هاي زيست‌محيطي ناشي از آن مطمئناً نصيب همگان مي‌گردد. در ميان همه اين موارد، بدتر از همه اين است كه آلودگي هواي مناطق شهري، به رشد ابتلا به بيماري‌هاي تنفسي در ميان همه افراد فقير و ثروتمند انجاميده است. به علاوه، سيطره اين ابرهاي قهوه‌اي مي‌تواند اقتصاد پايدار مناطق روستايي را به سوي بحران‌هاي ناشي از قحطي و خشك سالي سوق دهد.
اقتصادهاي هرمي شكل هرگز عملكردي آن گونه كه تبليغ مي‌شود، نداشته‌اند. البته در هندوستان، بايد اقتصاد اين كشور را اقتصادي غيرمتوازن و وارونه دانست.
امروزه منطقه “آنانتاپور” قحطي‌زده‌ترين بخش جنوبي اين كشور به شمار مي‌رود. در اين ناحيه كه ۶/۳ ميليون نفر زنگي مي‌كنند، خشك سالي و قحطي، مشكلات فراواني را براي ساكنان آن به وجود آورده است.
اخيراً من از چند روستاي منطقه آنانتاپور بازديد كردم كه در آنها كشاورزان در سايه كمك‌هاي يك مؤسسه غيرانتفاعي توسعه مناطق روستايي، توانسته بودند با احداث يك سيستم آبياري، به احداث چند باغ بزرگ ميوه بپردازند. در يكي از روستاها نيز يك گروه تشكيل شده از ۱۵ خانواده كشاورز، با تغيير در روند بيست ساله كاشت يكنواخت بادام زميني و تنوع توليدات خود با محصولات مغذي كه در برابر خشك سالي مقاوم بوده و از سوي خودشان نيز قابل مصرف و يا فروش باشد، نظير ارزن و ذرت خوشه‌اي، وضعيت زندگي خود را بهبود داده بودند. البته اگرچه هم اينك وضعيت اين خانواده‌هاي كشاورز اندكي بهبود يافته، اما در آينده نزديك و در سايه سيطره ابرهاي قهوه‌اي، مطمئناً همه دستاوردهاي آنان از بين خواهد رفت.
اگرچه ما در ايالات متحده، نمي‌توانيم سياست گذاري‌هاي رهبران هند در استفاده گسترده از سوخت‌هاي فسيلي را تغيير دهيم، اما بايد دانست كه اين ابرهاي قهوه‌اي، تنها بر فراز خاك اين كشور محصور نخواهند ماند.
همه ما مي‌دانيم كه شبه قاره هند با بزرگ‌ترين سيستم راه‌آهن حمل و نقل مسافر در سراسر دنيا به هم متصل گرديده است كه اين شبكه به نسبت اتومبيل‌ها، آلودگي زيست‌محيطي كمتري دارد. همچنين ظرفيت بالقوه بهره‌گيري هند از انرژي‌هاي خورشيدي و باد، در جايگاه‌هاي سوم و پنجم دنيا قرار دارد. لذا مي‌توان از اين وضعيت هم حداكثر استفاده را نمود.
هند جديد جهاني شده، پايه‌هاي اقتصاد خود را بر مبناي صنايع آلوده‌كننده قدرت‌هاي صنعتي دنيا، قرار داده است. ولي بايد دانست كه اين وضعيت مي‌تواند بزرگراهي به سوي گرسنگي و فلاكت باشد.
منبع خبرگزاري فارس
