مد و پوشاک

حکایت ۲۰۰ سال خاموشی در حوزه مد و لباس

دانلود نسخه دیجیتال مجله کهن

با حمید قبادی، دبیر جشنواره های مد و لباس کشور

نویسنده: سیما رادمنش

چند سالی است دیگر واژه مد در بین مسئولان به عنوان یک تابو مطرح نیست و همه به این اشتراک نظر رسیده اند که برای رواج لباس هایی با الگوهای ایرانی ـ اسلامی چاره ای جز پرداختن به صنعت مد و لباس در کشور وجود ندارد، اما این که تا چه حد این ضرورت در اجرا مورد توجه قرار گرفته و دستگاه ها خود را ملزم به همکاری در این زمینه می دانند، اتفاقات نشان می دهد حوزه صنعت کشور که باید پارچه مورد نیاز تولید کنندگان پوشاک را فراهم کند، هنوز پیوندش با این بخش بخوبی برقرار نشده است. کمیته مد و لباس که مدت زمانی از حیاتش نمی گذرد، با برگزاری جشنواره های فجر مد و لباس و نمایشگاه های مد و لباس با رویکرد توجه به الگوهای ایرانی ـ اسلامی درصدد است با ایجاد همگرایی بین طراحان و تولید کنندگان پوشاک و پارچه طرح های منتخب را به تولید انبوه برساند. به گفته حمید قبادی ـ که مسئولیت دبیری جشنواره های مد و لباس را به عهده دارد و همچنین عضو هیات مدیره بنیاد ملی مد و لباس است ـ نتیجه این نمایشگاه ها مثبت بوده و توانسته با ایجاد تنوع رنگ در لباس و ارائه طرح های جدید در نوع پوشش مردم تاثیر گذار باشد، اما برای رسیدن به نتایج مطلوب باید همه دستگاه ها همکاری کنند.

تاکنون دو جشنواره فجر مد و لباس و چند نمایشگاه در این حوزه برگزار شده است. بازتاب و تاثیر آن در نوع پوشش جامعه چقدر بوده است ؟
سال ها بود همه با موضوع و واژه مد و لباس با کمی احتیاط برخورد می کردند و اساسا با فاصله از کنارش رد می شدند، اما موضوع مد و سبک زندگی به عنوان یکی از ارکان زندگی همواره یکی از نکاتی است که مردم خودآگاه و ناخودآگاه با آن روبه رو هستند و شرایط زندگی و اجتماعی مردم ارتباط تنگاتنگی با آن دارد. به تائید کارشناسان، یکی از ارکان اساسی سبک زندگی، نوع پوشش و نحوه استفاده از لباس است.
پوشش و نحوه استفاده از لباس، شکل های مختلف و قالب های متنوعی می تواند داشته باشد و می توان گفت در این حوزه تا چهار پنج سال قبل ساماندهی جدی وجود نداشت و خیلی غیرقابل انکار نیست که مردم دچار یک تقلید و بهره گرفتن از آثار مستمر و تکراری در سطح جامعه شدند و تولید کننده هم به تصور این که مصرف کننده، تولید او را خواهد خرید با تکرار همان کارهای قبلی مردم را به سمتی جلو می برد که دچار روزمرگی شوند.

یعنی معتقدید طرح هایی که در این دو سال ارائه شده کمکی به تغییر شرایط کرده است ؟
به هر حال قدرت انتخاب مردم در حوزه مد و لباس محدود بود و هنوز هم خیلی اتفاق گسترده و تغییری اساسی را شاهد نیستیم، اما به هر حال این موضوع به عنوان یک ضرورت و نیاز جدی و مطالبه اساسی در بین مردم وجود داشت و خوشبختانه در این مقطع به آن پاسخ داده شد و با تصویب قانون مد و لباس در سال ۸۵ و تدوین آیین نامه های اجرایی، کارگروه ساماندهی مد و لباس با توجه به نیازی که در سطح جامعه وجود داشت، فعالیت خود را آغاز کرد و تاثیر جدی هم در این مرحله گذاشت. به عبارتی بحث رنگ یکی از نکاتی است که همواره بین مردم مورد سوال بوده است. خوشبختانه با برنامه ریزی ای که در این یک سال گذشته صورت گرفت موضوع رنگ بخوبی در میان جامعه توانست جای خود را باز کند و الان عملاشاهد تنوع رنگ در پوشش جامعه هستیم و در بسیاری از فروشگاه های لباس می بینیم انواع لباس های فاخر و رنگارنگ عرضه می شود. بر این باورم که چنین اتفاقی محصول فعالیت های یکی دو ساله کارگروه مد و لباس و عملکرد جشنواره های اخیر است که چنین موضوعی را ـ که قبلاچندان پسندیده نمی دانستند ـ رواج یافته است.
البته چنین دستاوردی فقط به تلاش یک سازمان و نهاد برنمی گردد. ما برای همین مساله رنگ حضور دوستان و مدیران عالی رتبه نیروی انتظامی، کارشناسان حوزه عفاف و حجاب و کارشناسان حوزه شورای عالی انقلاب فرهنگی را در جلسات داشتیم و نظرات آنها را درباره رنگ در جلسات مشورتی و بازدیدهای میدانی گرفتیم و بعد از آن توانستیم این مساله را جاری و ساری کنیم. در نمایشگاه آبان سال گذشته نیز وقتی کارها در تالار وحدت به نمایش درآمد، شاهد آثار متنوع و رنگارنگ بودیم و طی بازدید هایی که از سوی نهادها و سازمان ها صورت گرفت همه عزیزان در این نظر که رنگ هیچ ممنوعیت و محدودیتی ندارد، مشترک بودند و تاکیدشان فقط بر اسلامی و فاخر بودن لباس بود و تنوع و رنگارنگی هیچ ایرادی در استفاده در پوشش مردم ندارد.

غیر از بحث رنگ، طرح ها و مدل هایی که در این جشنواره ها ارائه شده توانست در نوع پوشش جامعه راه باز کند ؟
اولین و مهم ترین اقدام که نتایج نمایشگاه ها و جشنواره های برگزار شده بود، تنوع رنگ لباس ها بود. خوشبختانه کارهایی که در این مدت ارائه شد باعث شده هویتی وارد این حوزه شود به همین تناسب، طراحان در منظومه تولید آثار نقش خودشان را ایفا می کنند؛ یعنی شاید پیش از این طراح نقش با برشکار خیلی فرق نمی کرد، ولی الان طراح نقش خودش را پیدا کرده. بنابراین ایده و طرح وقتی منجر به خلق یک اثر می شود به عنوان یک اثر هنری و فرهنگی در جامعه تلقی می شود. در واقع ما سال ۹۱ ، شاهد خلق آثاری مبتنی بر رویکرد هنری و فرهنگی در جامعه بودیم و صرف نظر از این که آیا همه این آثار در جامعه از مسیر طراحی ما عبور کرده یا نه، ولی شاهد هستیم متاثر از این طرح ها بوده است. یعنی آن نقش فرهنگی که جریان مد و لباس می تواند ایفا کند در این مقطع آزمایش خود را پس داده و حتی آثاری متاثر از طرح های برگزیده جشنواره فجر۹۱ و نمایشگاه آبان سال گذشته توسط تولید کنندگان به بازار عرضه شده است.

آیا میدانستید مجله نساجی کهن تنها مجله تخصصی فرش ماشینی و نساجی ایران است؟ نسخه پی دی اف آخرین مجلات از اینجا قابل دریافت است.

بر چه مبنایی می گویید پوشاک تولیدی متاثر ازطرح های برگزیده جشنواره های مد و لباس بوده است ؟
رصد میدانی کاملاموضوع را تائید می کند، البته بر اساس یک پژوهش علمی که بخواهم عرض کنم، نیست و مبتنی بر بررسی میدانی در حوزه های مختلف است. از همه مهم تر در جشنواره فجر سال گذشته شاهد افزایش میزان استقبال مردم و فروش لباس های تولید انبوه شده از آثار برگزیده و آثاری که موفق به دریافت شناسه شیما شدند، بودیم. در واقع، جشنواره سال گذشته برای اولین بار آثار برگزیده کاربردی را وارد بازار کرد.

شما می گویید در کارگروه های مد و لباس، نماینده نیروی انتظامی هم شرکت دارد و در تنوع رنگ و مدل به اتفاق نظرهایی رسیدید، اما در برخی مقاطع شنیده می شود برخی از افراد نیروی انتظامی گاهی با همین مدل های تائید شده که برتن مردم است برخورد سلیقه ای می کنند. چرا چنین برخوردهایی صورت می گیرد ؟
این برخوردها به نحوه استفاده برمی گردد. اگر گاهی برخوردهایی صورت می گیرد به دلیل استفاده سلیقه ای از پوشاک است، نه برخورد سلیقه ای ماموران. به عبارتی، ممکن است لباسی که از سوی فرد استفاده می شود در اندازه ای کوچک تر از آن چیزی که برای فرد طراحی شده است باشد، در نتیجه کوتاه و تنگ شدن آن می تواند مشکل ایجاد کند، یا نه ممکن است فردی پوشش لباسش مناسب باشد، اما از نظر پوشش سر مشکل داشته باشد، البته من حدود آن را ترسیم نمی کنم و حتی ممکن است به دلیل دیگری مورد برخورد نیروی انتظامی قرار گیرد. اما باید بگویم اگر همکاری نیروی انتظامی نبود، ما شاهد تنوع رنگ و مدل در سطح جامعه نبودیم. در ساختار اصلی، نیروی انتظامی با ما همراه است همچنان که در جشنواره فجرمدو لباس مقامات نیروی انتظامی هم اعلام کردند مدل هایی که رسما موفق به دریافت نشان شیما می شوند مورد تائید ما هستند و کم وبیش هم این همکاری وجود دارد. همین جا باید اعلام کنم نیروی انتظامی در برخی موارد از ما جلوتر است، ولی در چارچوب ضوابط قانونی.
هم اکنون در صدور مجوزهایی که به آن می پردازیم، نیروی انتظامی با ما کاملاهماهنگ است و بر راه اندازی هرچه زودتر مرکز صدور مجوزهای مد و لباس کشور تاکید دارد. ما در مورد سایت های مد و لباس اصرار داریم این سایت های قانونی راه اندازی شود و افزایش پیدا کند تا بتواند درباره آثار برگزیده و لباس هایی که در چارچوب الگوهای ایرانی ـ اسلامی تولید می شوند، اطلاع رسانی شود و می توان گفت در این زمینه نیروی انتظامی با ما همکار است.

اکنون چه تعداد طرح کد شیما گرفته است ؟
همان طور که می دانید، مسیر شیما محدود به جشنواره ها نیست. در طول سال این مسیر فعال است و ما اطلاع رسانی بیشتری را در این زمینه در دستور کار داریم. ما در جشنواره فجر گذشته حدود ۱۲۰۰ لباس را شاهد بودیم که در دو بخش نمایش و فروش موفق شدند نشان شیما را دریافت کنند، البته ثبت اطلاعات ما بیشتر از این بود. نشان شیما چارچوبی دارد که بیشتر از همه منافع آن متوجه مصرف کننده است. این نشان به لباسی اطلاق می شود که آن فرم ها و فاکتورهای لازم را که در سیستم وجود دارد مثل جنس، کیفیت، دوخت، مشخصات طراح، رنگ و… رعایت کرده باشد و به عبارتی با این مشخصه پارچه دارای شناسنامه می شود و در سیستم شیما درج می شود.

به گفته شما استقبال از طرح های ارائه شده در جشنواره فجر گذشته از سوی مردم بالابود. تا به حال چه تعداد طرح مورد توجه تولید کنندگان برای تولید انبوه قرار گرفته است ؟
۱۳۰ طرح ارائه شده مورد استقبال قرار گرفت و به تولید انبوه رسید. در واقع، طرح هایی که در نمایشگاه و جشنواره فجر سال ۹۰ و نمایشگاه آبان ۹۱ ارائه شده بود، منجر به آن شدکه بیش از ۲۲۰ هزار عدد لباس در طرح های مختلف در اسفند سال گذشته عرضه شود. به هر حال، ۲۲۰ هزار قطعه لباس رقم بالایی برای گام اولیه است. اگر چه این تعداد نسبت به حجم مصرف کل رقم بالایی نیست، اما عدد تاثیر گذاری است؛ چرا که هر یک از۱۳۰ طرح ارائه شده طرح پایه محسوب می شود و معتقدم بسیاری از لباس هایی که بعدا طراحی شده متاثر از این طرح ها بوده است یعنی استفاده از نمادهای ایرانی، بلند بودن لباس ها و تنوع رنگ ها همه متاثر از این طرح ها بوده است. می توان گفت تعداد مدل های اصلی که معمولاهر سال وارد جامعه می شود، محدود است و کاری که این جشنواره ها انجام می دهد کمک می کند تعداد مدل ها ارتقا پیدا کند. مدل ها به معنی پایه معمولامحدود است.
وقتی به یک فروشگاه سر می زنید ممکن است مدل های مختلفی ببینید، اما وقتی دقت می کنید شاید تفاوت چندانی با هم نکنند. فقط در هر کدام تغییرات کوچکی داده شده است و عمدتا متاثر از یک طرح های محدود هستند. این ۱۳۰ طرحی که می گوییم، ۱۳۰ طرح پایه است که می تواند مبنای صدها طرح دیگر باشد. به نظرم این اتفاق در حال حاضر افتاده است.
اما در جشنواره هایی که برگزار شد برخی بازدید گنندگان بر این باور بودند که خیلی از این طرح ها کاربردی نبود .

شاید منظورشان طرح های بخش نمایش بوده است.
اما اگر در بخش فروش هم توجه می کردیم کارهایی ارائه شده بود که تولید کننده مجبور شده بود با توجه به سلیقه بازار تغییراتی در طرح های برگزیده نمایشگاه های قبلی انجام دهد. این در حالی است که در کشورهایی که حرفی در صنعت مد و لباس دارند، طرحی که ارائه و انتخاب می شود به نام یک برند مشخص به تولید انبوه می رسد و این نشان می دهد هنوز فاصله زیادی بین طراحان با تو جه به سلیقه بازار وجود دارد و نکته بعدی بالابودن قیمت تمام شده بود که برخی لباس های سنتی از قیمت قابل توجهی برخوردار بود که همین مساله باعث می شد بسیاری قدرت خرید لازم را نداشته باشند. چطور می توان کارهایی را راهی بازار کرد که علاوه بر استفاده از نشانه های ایران و هنر های سنتی قیمت تمام شده را نیز کاهش داد ؟
ما در جشنواره فجر، لباس گرانقیمتی را که خارج از قاعده باشد نداشتیم. این اتهامی که به ما وارد و گفته شد قیمت لباس های ارائه شده حتی به چند میلیون تومان می رسید، خبری اشتباه بود. لباس هایی که عرضه شد بیش از ۲۲۰ هزار تومان قیمت نداشت. یعنی محدوده قیمتی از ۴۰ هزار تا ۲۲۰ هزار تومان بود که همین لباس های ۲۰۰ هزار تومانی در مزون های شخصی بالای چهارصد، پانصد هزار تومان عرضه می شد، اما با تاکید خود ستاد برگزاری این جشنواره با قیمت حداقلی به فروش رفت. لباس هایی گفته می شد قیمت یک تا چند میلیونی داشت برای بخش نمایش استان ها و بخش بین الملل بود و طبیعی است که لباس های تاریخی با نمادهای اصیل ایرانی که کاملامبتنی بر کار دست باشد، قیمتی بالاداشته باشند. البته این لباس ها در بخش فروش عرضه نشده بود و وقتی از متصدی غرفه قیمت آن لباس سوال می شد، می گفتند اگر عرضه شود قیمتش میلیونی است. در غرفه بین الملل کشور اندونزی هم لباس های گرانی گذاشته شده بود که فروش نرفت و فقط در بخش نمایش بود.

در مورد غیر کاربردی بودن طرح ها چطور ؟
نکته ای که شما به آن اشاره کردید، درست بوده و نکته کلیدی است. یکی از مشکلات ما که البته در حال کم شدن است، نزدیک شدن نگاه های فنی طراحان به تولیدکنندگان است و متقابلانگاه های هنری و به اصطلاح حرفه ای تولید کنندگان به طراحان. یعنی یک رابطه دو سویه باید فراهم شود، یعنی طراح باید طرحی ارائه کند که علاوه بر این که واجد ویژگی های فرهنگی، اسلامی، ایرانی و هنری است از طرف دیگر قیمت تمام شده پایین تری داشته باشد و یکی از دلایلی که ما در کاربردی کردن آثار با تاخیر مواجه بودیم، همین مساله بود.
خوشبختانه این نگاه دارد به هم نزدیک می شود تا علاوه بر حفظ ویژگی های ایرانی ـ اسلامی، جنبه بازار و تجاری بودنش را هم حفظ کند. اما تاکید می کنم خیلی طبیعی است که برای یک لباس خوب، ارزشمند و با کیفیت کمی نسبت به لباس های دیگر وجه بیشتری پرداخت شود. چون بحث کیفیت، دوخت پارچه و کارهای انجام شده روی قیمت تاثیر دارد و این به معنی گرانفروشی نیست، طبیعتا لباس فاخر باید قیمتش پرداخت شود و دنبال این هستیم با کمک برخی دستگاه ها قیمت تمام شده را کاهش دهیم. این کار زمانی نتیجه می دهد که در مسیر صنعتی شدن قرار بگیریم. به هر حال، ملحقات و جنس خود پارچه مهم است. فکر می کنم این امر در حال انجام شدن است و استفاده از پارچه تافته و حریر یکی از کارهایی است که از سال گذشته شروع شد. چراکه نوع پارچه ها و صنعتی شدن تولید آن و استفاده از پارچه های صنعتی کمک کرد قیمت تمام شده را پایین بیاوریم.

متاسفانه ما در صنعت مد و لباس که باید همه بخش ها به عنوان یک زنجیره به هم متصل شده و به کمک هم بیایند، می بینیم بخش صنعت نساجی ما با وجود ظرفیت های بسیار ارتباط مناسبی با بخش طراحی و تولید لباس ندارد و گفته می شود عمده پارچه مورد نیاز تولید پوشاک وارداتی است که با افزایش قیمت ارز هم به نوعی قیمت تمام شده پوشاک افزایش پیدا می کند. چه مذاکراتی را با انجمن صنایع نساجی و وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام دادید تا مواد اولیه مورد نیاز صنعت پوشاک ازداخل تامین شود ؟
البته من به این بدبینی نیستم و این نظر نتیجه جلساتی است که با هردو گروه تولید کننده لباس و پارچه داشتم، اما این به آن معنی نیست که مشکلی وجود ندارد. معتقدم بخش عمده ای از ظرفیت نساجی ما در اختیار صنعت تولید پوشاک ما نیست و آن به این معنی نیست که ما نمی توانیم پارچه مورد نیازرا تولید کنیم، در واقع می توان گفت بین تولید کننده پارچه و پوشاک تعامل لازم وجود ندارد، یعنی صنعت پارچه ما از نیاز تولید کننده پوشاک مطلع نیست و صنعت پوشاک ما هم از ظرفیت صنعت نساجی ما اطلاع ندارد. به فرض همین الان شعربافی که پارچه خاصی است در استان اصفهان بویژه کاشان در حال تولید است یک ظرفیت سنتی است که وجود دارد.
نمونه های این پارچه وقتی به نمایشگاه آمد مورد استقبال مردم قرار گرفت. آیا اگر تولید کنندگان حرفه ای ما از موضوع اطلاع داشته باشند و آن را بشناسند موافق به استفاده از آن نیستند؟ برخی ممکن است بگویند این ظرفیت وجود ندارد، اما من می گویم این ظرفیت وجود دارد و اگر کارگاه های خانگی و دستی که در کاشان وجود دارد و متاسفانه رو به انقراض می رود، بیاییم و با یک ساز و کار منطقی احیا کنیم درواقع یک نوع هویت ایرانی ـ اسلامی را احیا کردیم.

موضوع همین است که از این ظرفیت استفاده نمی شود. کارگروه مد و لباس برای ایجاد این تعامل و ارتباط چه اقداماتی انجام داده است ؟
روزی که ما در جشنواره فجر حضور بخش های صنعتی را برنامه ریزی می کردیم، خیلی ها می گفتند صنعت چه ارتباطی با نمایشگاه مد و لباس دارد، در صورتی که کریدور اصلی مد و لباس ما صنعت است؛ یعنی اگر ما بخواهیم مد و لباس خوب داشته باشیم باید زیرساخت های خوب داشته باشیم و یکی از زیرساخت ها صنعت است. ما یکی از بخش هایی را که در جشنواره داشتیم بخش سازمان ها و نهادها بود.
یکی از دستگاه ها پرسید اصلاما برای چه در این جشنواره شرکت کردیم و من گفتم یکی از کمترین کارها این است که در این جشنواره غیر از چادر و پوشش سر حدود ۴۵۰ نوع مانتو و لباس نمایش داده می شود و شما زحمت بکشید چند نفر را به عنوان نماینده و کارشناس پارچه بفرستید تا این ۴۵۰ مدل پایه را ببینند و بررسی کنند چون همین مدل ها می تواند دستمایه تولید میلیون ها قطعه لباس در کشور باشد و من پیشنهاد کردم چند کارشناس پارچه بفرستند تا این مدل ها را آنالیز کنند و مثلابگویند می شود ۱۰ یا ۳۰ نوع پارچه و بر اساس این نوع پارچه شرایط کشور را ارزیابی کنیم؛ یعنی کسی که پارچه و از آن طرف کارخانه ها را بشناسد، می تواند تولید کنندگان را مطلع کند که به فرض نساجی قائمشهر می تواند این نوع پارچه را تحویل جامعه دهد.

یکی از مشکلات ما در طرح هایی که ارائه می شود این است که طراح ما به صورت تک الگو یک مدل را برای جشنواره تهیه می کند؛ یعنی از یک پارچه و یراقی خاص استفاده شده که ممکن است از آن به اندازه کافی در بازار برای تولید انبوه وجود نداشته باشد . دستگاه های مربوط برای ایجاد تعامل و حل مشکل بخش های مختلف تا چه حد همکاری کردند ؟
موضوعی که اشاره کردید درست است، اما متاسفانه هیچ گونه همکاری شایسته ای را از سوی دستگاه ها نداریم و فقط شعارش را می دهیم. موضوعی که به آن اشاره کردم، کمترین کاری بود که دستگاه ها می توانستند انجام دهند و کارشناسان خود را به جشنواره مد و لباس بفرستند تا برای اطلاع از پارچه مورد نیاز و ایجاد پل ارتباطی بین کارخانه های تولید پارچه با طراحان پارچه و تولید کنندگان پوشاک همکاری کنند. تولید کننده می گوید برای این که قیمت تمام شده پوشاک کاهش یابد باید تعرفه ورود پارچه کاهش یابد که این دیدگاه مبتنی برتفکر تولید کننده پوشاک است، اما واقعیت این است که بخشی از آن را می توانیم از تولید داخلی تامین کنیم. نیاز به کار کارشناسی دارد تا بگویند از این مدل هایی که تهیه شده مثلاما ۵۰ نوع پارچه را در داخل تولید می کنیم و ۲۰ مدلش را نداریم و بررسی می کنیم آیا از این ۲۰ مدلی که تولید نمی شود، ظرفیت تولید آن در کشور هست یا خیر. اگر نیست تعرفه واردات این ۲۰ مدل را پایین بیاوریم و سپس در یک فرآیند چند ساله امکان تولیدش را فراهم کنیم. متاسفانه این کار کارشناسی در حوزه پارچه رخ نداده است.

در جلساتی که با مسئولان وزارت صنایع و انجمن صنایع نساجی داشتید حرفشان چه بود؟
تولید کننده پوشاک می گوید تعرفه ورود پارچه کاهش یابد. بخش صنعت می گوید تعرفه کاهش نیابد. ما پارچه تولید داخل داریم در نتیجه نبود ارتباط منطقی بین این دو بخش و ناآگاهی از داشته ها و نیاز ها به قاچاق منجر می شود. به هر حال، نیاز مردم غیر قابل انکار است. نمی توانیم به مردم بگوییم لباس و پارچه خوب استفاده نکنید، چون این اتفاق می افتد. تولید کننده هم مجبور است به هرحال تولید کند.

با توجه به جلساتی که بارها گذاشته شده و دستگاه ها هنوز به آن اشتراک نظر و توجه و همکاری در این حوزه نرسیدند آیا می توانیم بگوییم کاری که درحوزه مد و لباس شروع شده به نوعی با این روند به شکست می انجامد ؟
اصلامن به شکست فکر نمی کنم و موفقیت هایی را که در حوزه لباس وجود دارد اگر بخواهیم بشماریم بسیار است. به هر حال این کار نیاز به آن دارد که مرحله به مرحله جلو برویم و کاری را که سال های سال اتفاق نیفتاده است شروع کردیم. جشنواره فجر را نه به این دلیل که ما برگزار کردیم، بلکه به تائید بسیاری از افراد راه چند ساله را در جشنواره فجر سال گذشته طی کردیم و جشنواره ای را که می توانست هفت هشت سال بعد به این قواره برسد را برگزار کردیم. این نه به معنی قدرتمندی مجموعه، بلکه به معنی داشتن ظرفیت کلان در حوزه مد و لباس است و نزدیک شدن تفکرات و ایده های دست اندرکاران این حوزه به یکدیگر است. ما در همین جشنواره فجر سال گذشته ده ها جلسه هم اندیشی را برگزارکردیم، البته نه هم اندیشی برای میوه خوردن و احوالپرسی، بلکه جلساتی جدی تا همه بدانند درد هر بخش چیست و راهکار حل مشکلات کجاست. یعنی طراح، تولید کننده و صنعت از مسائل هم مطلع شوند و دانشگاه ها نیز بدانند کجای منظومه مد و لباس کشور قرار دارند. جالب است بدانید در همین جلسات مشخص شد ما ۷۵ مرکز علمی و دانشگاهی در کشور داریم که در مقطع کارشناسی و دو سه تا هم در مقطع کارشناسی ارشد در سه حوزه طراحی لباس، پارچه و دوخت دارند کار می کنند و برای اولین بار در جامعه این موضوع مطرح شد.

به هر حال صرف برگزار کردن این جلسات بدون این که خروجی داشته باشد، دردی دوا نمی کند و اگر همکاری دستگاه ها نباشد عملانتیجه ای نخواهیم گرفت .
به هر حال شروع شده است. ما ۲۰۰ سال در حوزه مد و لباس خاموش و در فرهنگسازی حوزه لباس تعطیل بوده ایم و مصرف کننده فرهنگ دیگران بوده ایم. در ۳۵ سال گذشته هم تلاش کردیم، ولی دستاورد و فرآیند جدی به مردم تحویل ندادیم. می شود گفت طی سه چهار سال این اتفاقات مهم رخ داده است. معتقدیم با گام هایی که آغاز شده جریان رو به موفقیت است و جهش هایی با کمک دست اندرکاران اتفاق افتاده که قابل تقدیر است.

خیلی از کارشناسان، برگزاری نمایش های زنده لباس را در فرهنگسازی موثر می دانند. چرا در این زمینه کم کاری و سختگیری شده است ؟
مرکز صدور مجوزهای مد و لباس در کارگروه ساماندهی مد و لباس در حال راه اندازی است و ما شکل های مختلف اطلاع رسانی برای موضوع مد و لباس را طراحی کردیم که یکی از موارد آن، برگزاری نمایش های زنده مد و لباس است. علاوه بر آن، نمایشگاه های مد و لباس، ژورنال و سایت های مد و لباس، بروشور و اقلام تبلیغاتی مد و لباس از دیگر روش هایی است که آیین نامه آنها تدوین و تصویب شده و اطلاع رسانی اش از هفته بعد آغاز می شود. همچنین موسسات تک منظوره مد و لباس هم دارد راه می افتد و بتازگی مجوز دریافت کرد و آن بحث هویت دادن که عرض کردم همین جاست. معتقدم فعالیت های حوزه فرهنگی باید مبتنی بر کارکرد اهالی و دست اندرکاران این حوزه باشد و دولت و نهادهای دولتی باید سیاستگذار و تسهیل کننده شرایط باشند، نه مداخله کننده.
ما به عنوان دستگاه دولتی باید شرایط زیستن مجموعه هایی را که با مد و لباس مرتبط هستند، فراهم کنیم. ما تا سال های قبل به واقعیت مد و لباس در هیچ یک از ابعاد هنری و فرهنگی توجه نداشتیم و فقط به عنوان صرف پوشش توجه می کردیم، ولی نه به معنی آن که استفاده های اجتماعی و فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی و سبک زندگی مطرح است. فقط صرف پوشش بود، اما در دهه های اخیر سبک زندگی و بحث مد در زندگی یک بحث جدی است و این می شود مطالبه. این مطالبه باید هویت پیدا کند و باید توسط دست اندرکاران این حوزه جلو برود و در خیلی از حوزه های فرهنگی شاهد هستیم که موفقیت به دست آمده است. کمی دقت کنیم، می بینیم این موفقیت حاکی از وجود نهادها و تشکل های صنفی غیردولتی است و در حوزه مد و لباس باید این اتفاق رخ دهد.
معتقدم کارهایی که شروع شده کمک می کند آن هویت ایجاد شود. معتقدم حتی مزون هایی که در کشور وجود دارد در سیکل مد و لباس کشور قرار گیرند، شناسنامه دار شوند و هویت بگیرند. من شخصا معتقدم مزون ها مولد آثار فاخر در جامعه هستند. این در حالی است که ما همواره نگاهمان به مزون ها احتیاط آمیز بوده است در صورتی که با اطمینان می توانم بگویم بسیاری از مزون ها، مزون های اندیشمند، فرهنگی فاخر و مبتکر است و آثار جدیدی را به جامعه ارائه می دهد و اگر در سال های گذشته کورسویی در ارائه لباس های زیبا دیده می شد، محصول فرآیند مزونی در کشور بوده است؛ البته این به معنی تائید عملکرد همه آنها نیست.

البته خیلی از این مزون ها زیرزمینی برگزار می شود.
بله بیشتر آنها چه خوب و چه بد زیرزمینی برگزار می شود. البته من موافق واژه زیرزمینی نیستم. به نظرم همه دارای هویت منطقی هستند و تلاش می کنند در این منظومه مد و لباس کارهای خوبی ارائه دهند.

شاید برخورد مسئولان باعث شده فعالیت شان زیرزمینی شود .
برخورد مسئولان نه، اما فکر می کنم پاسخ ندادن به مطالبه ای که در این زمینه وجود داشت، باعث شده است و فکر می کنم با فعالیت های خوبی که در حوزه مد و لباس می شود، آرام آرام این نگاه تغییر یابد و کارهای خوبی صورت بگیرد.

اشتراک رایگان سالانه مجله کهن

جهت دریافت اشتراک رایگان سالانه مجله نساجی و فرش ماشینی کهن در فرم زیر ثبت نام کنید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
×