اين ۱۲ نفر

اين ۱۲ نفر- نويد هادي عشر

صنعت فرش ماشيني ايران كه در ۲۳ مهر ماه سال ۱۳۵۱، با راه اندازي نخستين كارخانه توليد فرش در راوند كاشان شروع به فعاليت نمود، همواره شهركاشان را نه تنها به عنوان زادگاه خود، بلكه به عنوان قطب توليد فرش ماشيني اين مرز و بوم مي شناسد.
طبق آمار و ارقام اعلام شده، در حال حاضر ظرفيت نصب شده ماشين آلات فرش بافي در ايران حدود ۱۳۵ ميليون متر مربع است و ميزان توليد نيز در حدود ۸۵ ميليون متر مربع در سال مي باشد. شهر كاشان با حدود ۶۴۵ واحد توليد فرش ماشيني، داراي سهم ۶۰ درصدي در صنعت فرش ماشيني ايران است. بنابراين مي توان گفت كه توليد ساليانه كارخانجات فرش ماشيني كاشان تقريباً ۵۱ ميليون متر مربع است.. متاسفانه هيچ گاه نگاه نقادانه منطقي به رشد صنعت فرش ماشيني در كاشان وجود نداشته است. فقدان نقد منطقي، سبب شد بسياري از پتانسيل هاي كه مي توانست جرقه صادرات شود منجر به كپي برداري از برند هاي داخلي گردد.

مروري بر تمامي مصاحبه ها و نظرات كارشناسان صنعت نساجي متاسفانه مشتركا تداعي كننده جناح بندي براي واحد هاي كوچك و بزرگ است. هر چند كه تب و تاب اين بحث هاي تكراري مربوط به دهه ۷۰ بود اما همچنان اثرات آن باقي است. صنعت فرش ماشيني در كاشان ۳۵ سال پيش از فرش راوند آغاز شد. پس از آن با وقوع انقلاب اسلامي و آغاز جنگ بسياري از مديران با تجربه آن رفتن را بر ماندن ترجيح دادند. صنايع راوند كاشان كه خود بسان دانشگاهي بزرگ نيروهاي زيادي را در بخش هاي مختلف توليد ، تعميرات ، نگهداري و…… آموزش داده بود، آرام آرام نحيف مي شد. در اواخر دهه ۶۰ به يكباره در حدود ۱۲ تن از مديران شركت صنايع راوند كاشان به طور دسته جمعي استفاء دادند . هر چند كه اين ۱۲ نفر در اين سالها آنقدر اطلاعات ، تجربه و دانش كسب كرده بودند كه بتوانند در صنعت ايران انقلابي بپا كنند.

كپي ماشين آلات با فندگي فرش بلژيكي كه از مدتها پيش شروع شده بود با همت دست جمعي اين ۱۲ نفر عملي شد. و در مدت كوتاهي روانه بازار شد. و توليد فرش ماشيني آغاز شد. اين ماشين آلات هنوز در كاشان در حال توليد هستند كه نمونه هاي مختلف آن قابل دسترسي مي باشند. پس از مدت اندكي به سبب نياز بازار تشنه انروز هجوم براي خريد ماشين آلات فرش آغاز شد و تقريبا تاسيس كارخانه فرش به اهم واجبات مردم كاشان تبديل شد.
در كنار اخذ پروانه و خريد ماشين آلات ، عده ي در پشت جبهه با تهيه نقشه ، پانچ و خدمات ديگر خدمت رسان صنعت فرش ماشيني كاشان بودند. رفته رفته با بزرگ شدن واحد هاي بافندگي نياز به تامين كنندگان مواد اوليه و واحد هاي تكميلي بيش از پيش احساس مي شد.

در برهه كوتاهي فرش راوند از تكميل فرش هاي توليدي كارخانجات ديگر سر باز زد تا بدين گونه نقشي در كاهش رشد صنعت فرش ماشيني كاشان داشته باشد. اما به زودي اين مشكل نيز حل شد و كارخانه تكميل فرش هم احداث شد و پس از آن واحدهاي زيادي توليد نخ ۵و۱۰ اكريليك و……… دست به دست هم چرخه توليد فرش را تكميل كردند.

با گذشت زمان و آموزش نيروهاي بومي و جذب متخصصان ديگر شهرها از جمله اصفهان توليد كاشان وارد فاز جديدي شد. دوره جديد كه شامل ساخت انواع قطعات يدكي و ارائه سرويس هاي محلي براي ژاكارد و تعويض نقشه و غيره بود باعث شد تا مشكلات واحد هاي كوچك مرتفع و امكان توليد ارزانتر فراهم آيد. درست از همين زمان به بعد علاقه براي تاسيس واحد هاي فرش ماشيني بشدت افزايش يافت تا اينكه به وضهيت فعلي رسيد.
كاملا مشهود است كه صنعت فرش ماشيني در كاشان در يك رويه كاملا بي برنامه رشد كرده است كه البته بدون در نظر گرفتن مختصات رشد صنعتي ، بزرگ شدن اين صنعت مزاياي زيادي براي كاشان و كشور داشته است. حال اگر با اعمال محدوديت ها و اعطاي حمايت هاي منطقي اين صنعت ملزم به پيروي از برنامه مدون بود و استاندار هاي تدوين شده را مي پذيرفت امروز نبايد به آمار صادرات تركيه با حسرت نگاه مي كرديم.