گمرکات ایران و ترکیه نقش تعیین کننده ای در فرایند روبه رشدمناسبات تجاری دو کشور دارند

عباس معمارنژاد رییس کل گمرگ ایران با مثبت ارزیابی کردن مذاکراتش با همتای ترکیه ای خود ، بر نقش تعیین کننده همکاریهای سازنده گمرکات دو کشور بر تحقق هدف ۳۰ میلیارد دلاری در حجم تجارت ایران و ترکیه تاکید کرد.

‘معمار نژاد’ در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا در ترکیه، گفت: در سال ۲۰۱۱ میلادی حجم مبادلات تجاری ایران با ترکیه حدود ۱۷ میلیارد دلار بود که با احتساب خدمات متشکل از گردشگری و حمل و نقل به ۲۰ میلیارد دلار بالغ شد و اکنون هدف رساندن سطح مبادلات تجاری دو طرف در میان مدت به ۳۰ میلیارد دلار است.

وی گفت: یکی از سازمانهایی که می تواند در تحقق این هدف مهم نقش تعیین کننده ای داشته باشد، گمرکات دو کشور است که خوشبختانه جو همکاری خوبی بین دو گمرک حاکم است و با تصمیمات اتخاذ شده، مسوولان بلند پایه گمرک ایران و ترکیه هر شش ماه یکبار به طور دوره ای در یکی از شهرهای دو کشور نشستی را برگزار می کنند و فرآیند همکاریها ، راهها و راهکارهای گسترش همکاریها را مورد بحث و بررسی قرار می دهند.

وی در باره مذاکراتش با همتای ترکیه ای خود در قونیه گفت: مذاکرات قونیه نیز در واقع در همین راستا صورت گرفت که هر دو طرف بر سازنده و مثبت بودن آن اذعان داشتند و مقرر شد که دور بعدی مذاکرات شش ماه دیگر در اصفهان برگزار شود.

معمار نژاد با اشاره به اینکه ایران سه مرز بازرگان، رازی و سرو را با ترکیه دارد که به ترتیب در نقطه مقابل گمرک های گوربولاغ، کاپی کوی و اسن دره این کشور قرار دارند، گفت: حجم عمده کار اکنون از طریق مرز بازرگان – گوربولاغ انجام می شود. ولی در فرایند رو به رشد مناسبات اقتصادی و تجاری، این مرز پاسخگو نخواهد بود ، بنابراین تلاش می شود دو مرز دیگر کارا و فعال شده و ظرفیت های آنها بهبود یابند.

وی در مورد مرز سرو – اسن دره گفت: ایران مشکل خاصی در این مرز ندارد ، هم جاده های مواصلاتی خوبی در اختیار دارد و هم امکانات نسبتا خوبی موجود است، ولی طرف ترکیه ای با مشکل جاده و ساخت و ساز گمرکی رو به رو است.

معمار نژاد با اشاره به اینکه در مذاکرات قونیه توافق شد که تا پایان سال ۲۰۱۳ تاسیسات گمرکی در مرز اسن دره از نو ساخته شود و جاده اسن دره نیز دو بانده شود ، گفت: همچنین مقرر شد طرف ترک در شهر مرزی یوکسک اوا نسبت به احداث اداره گمرکی اقدام کند تا این مرز زیر نظر آن اداره فعالیت کند. پیش از این کامیون ها مجبور بودند امور گمرکی را در شهر وان که بیش از ۲۵۰ کیلومتر با مرز فاصله دارد، انجام بدهند که این مسافت به ۷۰ کیلومتر کاهش پیدا خواهد کرد و انگیزه استفاده کامیونداران از این مرز افزایش خواهد یافت.

رییس کل گمرک ایران گفت: اما در مرز رازی – کاپی کوی طرف ترکیه از امکانات خوبی برخوردار است. جاده خوبی هم بین وان و کاپی کوی وجود دارد که جاده ای دو بانده است و مسافت آن با شهر وان ۸۰ کیلومتر است؛ ولی در این سوی مرز جاده خوبی بین رازی – خوی وجود ندارد که این مسیر قرار است تا شهریور ماه اسفالت شده و تا سال ۲۰۱۳ نیز پنج پل موجود در این مسیر بازسازی شوند و زمینه استفاده از این مسیر برای کامیونها و تریلرها فراهم شود.

وی با اشاره به تفاهم نامه ساخت دروازه مشترک گمرکی در رمزهای کاپی کوی – رازی و سرو – اسن دره بین ایران و ترکیه که حدود یک و سال نیم پیش بین وزرای دو کشور منعقد شده است، گفت: طرف ترک قرارداد واگذاری این دو گمرک به بخش خصوصی برای ساخت و ساز را به امضا رسانده که به زودی عملیاتی خواهد شد.

وی در ادامه در خصوص سایر موضوعات مهمی که در دستور کار مذاکرات قرار داشت، گفت: در مذاکرات قونیه توافق شد که ایران و ترکیه اطلاعات مربوط به صادرات و واردات دو کشور را مبادله کنند. یعنی اطلاعات مربوط به صادرات ترکیه به ایران و یا صادرات ایران به ترکیه را قبل از اینکه این کالاها به گمرکات برسند، در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم کنترلهای لازم را انجام دهیم که این امر سرعت کار را بالا می برد و هم دقت کار را افزایش می دهد.

معمار نژاد در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا در خصوص مشکلات مسافران ایرانی در مرز گوربولاغ – بازرگان، گفت: قرار است یک سالن شیشه ای بین ایران و ترکیه برای عبور مسافران احداث شود تا در برف و سرما مسافران دچار مشکل نشوند.

وی افزود: در گمرک بازرگان – گوربولاغ سه در وجود دارد که در حال حاضر از یکی برای ورود و از دیگری برای خروج استفاده می شود و قرار براین شد که هرگاه تراکمی در مرز از نظر کامیونها ایجاد شود، در سوم نیز بکار گرفته شود.

رییس کل گمرک ایران در ادمه گفت: کار دیگری هم که قرار شد انجام شود، ایجاد تیرپارک در گمرک بازرگان است که ترکیه نیز قرار است چنین پارکی را در گوربولاغ ایجاد کند تا تسهیلات و خدمات لازم برای رانندگان و وسائط نقلیه آنها فراهم شود و دیگر شاهد صفهای چند کیلومتری در دو سوی مرز نباشیم.

وی در همین حال اذعان داشت که راه حل اساسی توسعه دو مرز دیگر است که با هدایت بخشی از کار این مرز به مرزهای رازی و سرو متصل شده و در عبور از مرز تسهیل و تسریع خواهد شد.

معمار نژاد تاکید کرد شاید مهم ترین راه حل استفاده بهینه و مکفی از حمل و نقل ریلی باشد که متاسفانه اکنون در حد بسیار کمی است. یکی از توافقاتی که با طرف ترک داشتیم، این بود که دو طرف راهها و راهکارهای استفاده از پتانسیل راه آهن را به طور جدی بررسی کنند.

رییس کل گمرک ایران یکی دیگر از مشکلات در مرز گوربولاغ ترکیه را ارتباط شبکه ای این مرز با گمرکات کل در آنکارا و قطعی هر از چندگاه در این شبکه دانست و گفت: قطع این شبکه موجب می شود تا امور ترخیص کامیونها به تعویق بیفتد که در مذاکرات مقرر شد به محض اینکه سیستم قطع شد، گمرک گوربولاغ بتواند به طور دستی کار را انجام دهد و سپس با راه افتادن شبکه دوباره آن را وارد سیستم کنند.

وی گفت: در قونیه با استاندار و شهردار این شهر نیز جلسه ای برگزار شد که آنها خواهان خواهر خواندگی با اصفهان شدند تا روابط فرهنگی و گردشگری بین دو کشور توسعه یابد.

وی در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص رفت و آمد اتوبوسهای ایرانی و کامیونهای کشورمان و مشکلات آنها در داخل ترکیه گفت: یکی از توافقات انجام شده این شد که کامیونها و اتوبوسهای ایرانی نسبت به مازاد ۵۵۰ لیتر و ۳۵۰ لیتر بایستی مالیات می دادند که قرار شد اگر ما بتوانیم مخزن های سوخت آنها را پلمب کنیم، بدون توجه به میزان سوخت موجود در آنها از این خودروها ترکیه مالیاتی دریافت نکند.

معمار نژاد گفت: اتوبوسهای ایرانی در سفر به استانبول برای رفت و برگشت به ۹۰۰ لیتر گازوییل نیاز دارند که ترکیه ۳۵۰ لیتر اجازه می داد و ما به التفاوت هر مقدار بود به ازای هر لیتر دو لیر مالیات دریافت می کرد که اکنون مقرر شدکه اگر بتوانیم مخزن های سوخت آنها را پلمب کنیم، ترکیه چنین مالیاتی از این اتوبوسها و کامیونها دریافت نکند.

وی در پاسخ به سوال دیگری در خصوص قاچاق در گمرکات گفت: کنترل های خوبی در مرز صورت می گیرد و قاچاق به طور عمده در خارج از مبادی گمرکی صورت می گیرد که در این زمینه نیز مرزبانیهای دو کشور گفتمان های لازم را دارند.

رییس کل گمرک ایران در خصوص شکایات مسافرین، گفت: هم اکنون روزانه بین ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر از مرز بازرگان – گوربولاغ وارد دو کشور می شوند که حجم بسیار بالایی است ،اما متاسفانه بخشی از مشکلات باز می گردد به نواقص مدارک تورها و آماده نبودن مدارک مسافرین که لاجرم موجب تاخیر می شود.

وی در خصوص اینکه آیا با هدایت بخشی از اتوبوسهای زایرین ایرانی به سوریه به مرز سرو – اسن دره می توان از حجم کار گمرک بازرگان کاست، گفت: طرف ایرانی مشکلی در این زمینه ندارد، ولی طرف ترک با توجه به برخی مشکلات امنیتی با آن موافق نیست.

گفتنی است ریاست هیات ایرانی در این مذاکرات را ‘ عباس معمارنژاد ‘ رییس کل گمرگ جمهوری اسلامی ایران و ریاست طرف ترکیه را ‘ضیا آلتون یالدیز’ رییس کل گمرک ترکیه برعهده داشتند.

معمار نژاد و هیات همراه در بازگشت از قونیه به آنکارا نیز از تاسیسات گمرک آنکارا بازدید و از مسوولین در خصوص طرحهای گمرکات ترکیه نیز اطلاعاتی گرفت.

هیات ایرانی امروز به تهران بازگشت.