چرم، صنعتی که رو به زوال می‌رود

صنعت چرم ایران صنعتی که قدمت تاریخی داشته و می‌تواند با حمایت و ایجاد برنامه‌های راهبردی در جهان بدرخشد، این روزها رو به زوال است.

به گزارش گسترش صمت صنعت چرم ایران صنعتی که قدمت تاریخی داشته و می‌تواند با حمایت و ایجاد برنامه‌های راهبردی در جهان بدرخشد، این روزها رو به زوال است.

ایرانیان با سابقه ۳هزار ساله نخستین و قدیمی‌ترین تولیدکنندگان چرم در جهان هستند و آثار باستانی به یادگارمانده از دوران پیش از میلاد نشان می‌دهد که ایرانیان حدود ۱۵۰۰سال قبل از میلاد از پوست برای تهیه لباس، کفش و جنگ افزار استفاده می‌کردند. هم‌اکنون مواد اولیه صنعت چرم ایران و همچنین سالامبور آن، یکی از بهترین سالامبورهای دنیا است که با فرآوری آن در داخل کشور می‌توان به بهبود صادرات محصولات چرمی و اشتغال در این صنعت کمک کرد. این صنعت از جمله صنایع مرجع کشور است که صنایع وابسته‌ای همچون تولید کیف، کفش و کمربند و سایر محصولات چرمی مصرفی نیز در گرو تولید بهینه و مطلوب چرم به‌عنوان مواد اولیه است. اما با این شرایط این روزها صنعت چرم ایران دستخوش نامهربانی‌هایی ناهمسو با هدف ایجاد ارزش‌افزوده داخلی بالاتر شده که باعث کاهش توان رقابت تولیدکنندگان محصولات چرمی تولید شده در داخل کشور است و کیفیت و کمیت تولید را تحت تاثیر قرار داده است. از سوی دیگر حذف یکباره عوارض صادرات سالامبور نیز انگیزه تولید را از بین برده و واردات بی‌رویه که بیشتر از طریق قاچاق صورت می‌گیرد، ضررهای زیادی را به تولیدکنندگان وارد کرده و انگیزه تولیدکنندگان این صنعت را از بین برده و باعث تعطیلی برخی کارخانه‌ها شده است.

اقدامی برای حذف انگیزه تولید چرم

رییس انجمن صنایع چرم ایران در این خصوص در گفت‌وگو با صمت گفت: عمده مشکلات موجود در صنعت چرم درحال‌حاضر عوارض صادراتی نامناسب تصویب شده‌ای است که کاملا متناقض با روح تولید بوده و مشوق خام‌فروشی است.

علی حسن‌زاده‌دلیر افزود: براساس تبصره ۳ بند ب ماده ۱۰۴ قانون برنامه ۵ساله پنجم توسعه، میزان عوارض بر حسب جدولی است که مناسب با افزایش سهم ارزش‌افزوده داخلی کاهش می‌یابد که متاسفانه درحال‌حاضر مصوبه عوارض صادراتی اعلام شده از سوی شورای اقتصاد کاملا روند متناقضی را طی می‌کند به‌طوری که برای محصولی مانند وت‌بلو که یک مرحله بعد از سالامبور است، عوارض صادراتی بالاتری در نظر گرفته شده و عوارض صادراتی سالامبور گوسفندی به کل صفر درصد اعلام می‌شود.

وی با اشاره به تولید سالانه حدود ۱۸میلیون جلد پوست گوسفندی در کشور گفت: این مقدار چیزی حدود ۱۲۰ تا ۱۴۰میلیون فوت مربع می‌شود که اگر برای هر کاپشن چرم ۴۰ فوت پوست مصرف شود، می‌توان ۳میلیون کاپشن چرمی تولید کرد.

رییس انجمن صنایع چرم ایران با بیان اینکه درحال‌حاضر هر جلد سالامبور به قیمت حدود ۵ دلار به فروش می‌رسد، اظهار کرد: به این ترتیب ارزش این صادرات به ۸۰ تا ۹۰میلیون دلار می‌رسد، در حالی که اگر این میزان پوست تبدیل به چرم شود، با توجه به قیمت ۲/۵ دلاری هر فوت چرم درآمد کشور از صادرات این چرم به حدود ۴۰۰میلیون دلار می‌رسد؛ یعنی ارزش افزوده ۵ برابری.

حسن‌زاده‌دلیر با بیان اینکه امروزه یک کاپشن چرمی در بازار جهانی به قیمت حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ دلار فروخته می‌شود، تصریح کرد: اگر ۳ تا ۳/۵ میلیون کاپشن چرمی از این مقدار پوست تولید کنیم ارزش آن رقمی برابر ۹۰۰میلیون تا یک‌میلیارد دلار خواهد شد که برای بیکاران نیز اشتغالزایی خواهد کرد.

وی با تاکید بر ممنوعیت صادرات سالامبور گاوی گفت: متاسفانه با این روش راهی برای قاچاق این ماده اولیه ضروری باز می‌شود و زحمات چند ساله صنعتگران دال بر وضع عوارض صادرات پلکانی در هر سال به هدر می‌رود. این مشکل ضرر دو جانبه‌ای را به صنعت وارد می‌کند. وی افزود: از یکسو در شرایط فعلی کارخانجات چرم به دلیل کمبود پوست با حداقل ظرفیت در حال فعالیت هستند و از سوی دیگر کارخانجات تولید محصولات چرمی نیز با کمبود چرم تکمیل شده با کیفیت برای تولید محصولات رقابت‌پذیر در بازار روبه‌رو هستند. حسن‌زاده تاکید کرد که عوارض صادرات سالامبور در صنعت چرم کمک بزرگی برای سرمایه‌گذاران خواهد بود که با وام کم‌بهره کارخانه‌های خود را تجهیز کنند.

ماشین‌آلات وارداتی قابلیت تولید با کیفیت را ندارد

در همین حال دبیر انجمن صنایع چرم ایران نیز از دیگر مشکلاتی که صنعت چرم ایران را تهدید می‌کند را ماشین‌آلات کارخانه‌های چرم‌سازی دانست و افزود: این ماشین‌آلات بیشتر فرسوده بوده و قابلیت تولید محصول نهایی با کیفیت را نداشته و همچنین سازگار با محیط زیست نیستند.

مه‌رو رهبری در گفت‌وگو با صمت گفت: در بسیاری از کشورها اگر کارخانه‌ای ماشین‌آلات خود را به روز کند از تشویق‌های مالیاتی استفاده می‌کند که در ایران نیز با عنوان حذف حقوق و عوارض این اقدام انجام شده اما این قانون شامل خرید ماشین‌آلات جدید ایرانی نمی‌شود این در صورتی است که کارخانه سازنده ماشین‌آلات داخلی برای واردات قطعات دستگاه مبالغ سنگینی بابت حقوق و عوارض پرداخت می‌کند.

وی افزود: بیشتر ماشین‌آلات ساخت داخل از لحاظ کیفیت و قیمت، قابل رقابت با ماشین‌آلات مدرن اروپایی است وما با خرید ماشین‌آلات دست دوم دیگر کشورها فقط در به روز رسانی خطوط تولید به آنها کمک می‌کنیم و ماشین‌آلات مستهلکی را با مشکلات عدیده وارد کشور می‌کنیم. رهبر معظم انقلاب با تاکید بر اینکه برای تکمیل حلقه‌های تولید و زنجیره ارزش چرم و محصولات چرمی و صادرات محصولاتی با ارزش‌افزوده بالاتر، نیازمند پرورش نیروی انسانی مجرب هستیم، تصریح کرد: در این زمینه نیز انجمن چرم ایران با دانشگاه چرم ایران هماهنگ شده تا عناوین درسی به روز و مطابق با استانداردهای جهانی را پس از بومی‌سازی و مطابقت با شرایط موجود صنعت چرم، وارد واحدهای درسی دانشجویان رشته چرم کنیم.

وی افزود: امیدوارم علم و تجربه در این صنعت عجین شده و مشکلات موجود را با همکاری همه جانبه دولت و مسئولان پشت سر بگذاریم و بار دیگر قدرت تولید صنعت چرم ایران را به جهانیان معرفی کنیم.

تولید بهترین چرم جهان با صدور سالامبور گوسفندی

جهانگیر مجیدی اقتصاددان و دبیر سابق انجمن صنایع چرم ایران نیز در گفت‌وگو با صمت گفت: صادرات سالامبور به خارج از کشور نه‌تنها کمکی به صنعت چرم ایران نمی‌کند بلکه به اشتغال و ارزش‌افزوده این محصول لطمه می‌زند.

وی افزود: در هیج جای دنیا ماده اولیه یک صنعت را در اختیار کشور دیگر قرار نمی‌دهند اما صادرات سالامبور آماده ایران تنها آلودگی برای محیط زیست به جا می‌گذارد ضمن آن‌که با این سالامبور آماده، کشورهای دیگر بهترین چرم جهان را تولید می‌کنند.

وی با اشاره به جلسات برگزار شده دولت قبل در این زمینه اظهار کرد: با این وجود، عوارض صادرات را افزایش دادند اما با حذف آن ضربه مهلکی به این صنعت وارد شد.

این کارشناس صنعت چرم گفت: ایران در چرم سنگین بسیار خوب کار می‌کند اما متاسفانه سیاست غلط خصوصی‌سازی در دهه گذشته منجر به تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها شد بنابراین اگر دولت بنا دارد که صادرات سالامبور را آزاد کند می‌تواند پوست را خشک کرده و سپس به صادرات آن اقدام کند، نه اینکه تمام زحمت تولید سالامبور برای کشور باشد.

با توجه به این اظهارات امید است که اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس و شورای اقتصاد با نگاه ویژه‌ای به این صنعت دیرینه به رفع چالش‌های این صنعت که از جمله آنها می‌توان به تعرفه واردات ماشین‌آلات و مواد شیمیایی، نبود سرمایه‌گذار، ورود کالاهای قاچاق و صادرات سالامبور بدون عوارض اشاره کرد، داشته باشند تا شاهد بهبود وضعیت این صنعت درآمدزا که در سراشیبی رکود قرار گرفته، باشیم.