پای موزکاران ایرانی روی پوست موزخارجی

جام جم: مردم ما در حالی موز های وارداتی را به قیمت بسیار بالاخریداری می کنند که موزکاران سیستان و بلوچستان از عدم حمایت مسوولان و نبود امکانات گله مندند.

منطقه زرآباد در شهرستان کنارک استان سیستان و بلوچستان از جمله مناطقی است که سالانه ۱۳۰ هزارتن موز را روانه بازار داخلی می کند، اما به دلیل وجود دلال ها و واسطه گران سودجو، نبود سردخانه مناسب، جاده های ناهموار و مشکلات حمل و نقل از نظر مالی متضرر می شوند.

این در حالی است که به گفته کارشناسان این منطقه، به دلیل شرایط بسیار مناسب آب و هوایی و مستعد بودن خاک، قابلیت افزایش تولید و رسیدن به خودکفایی را نیز دارد. یکی از موزکاران زرآباد در این باره به «جام جم» می گوید: بزرگ ترین مشکل ما در بخش فروش است. امان الله حسن زهی می افزاید: امسال به خاطر سرما، برداشت موز کم شد و قیمت آن به ۵۵۰ تا ۵۶۰ تومان هم رسید، اما تا یکی دو ماه دیگر موز به کیلویی ۱۲۰ تا ۱۳۰ تومان می رسد و این قیمت یعنی ضرر کشاورزان است.

وی می گوید: نبود سردخانه موجب می شود کشاورزان از ترس خراب شدن، محصول خود را به دلالانی از استان های دیگر و با نازل ترین قیمت بفروشند.

حسن زهی کافی نبودن سوخت برای موتورهای آبکشی را از مشکلات دیگر عنوان و تصریح می کند: کشاورزان آب مورد نیاز برای زمین هایشان را از طریق موتورهایی که با سوخت گازوئیل کار می کند، از چاه ها می کشند، اما سهمیه سوختی که به آنها تعلق می گیرد آنقدر کم است که با کشت موز جور در نمی آید. بنابراین باید سوخت مورد نیاز را به طور آزاد تهیه کنند، اما همان هم براحتی امکان پذیر نیست، چون به بهانه جلوگیری از سوخت قاچاق، جلوی سوخت آزاد را هم می گیرند.

مشکل جدی سوخت

این کشاورز با بیان این که کشاورزان باید با۲۰۰ تا ۴۰۰ لیتر سوخت، ۱۰ هکتار زمین را آبیاری کنند، می افزاید: این در حالی است که طبق برآوردهای جهاد کشاورزی، برای آبیاری هر هکتار زمین، حداقل ۲۰۰ لیتر سوخت لازم است، یعنی برای ۱۰ هکتار زمین ۲ هزار لیتر سوخت مورد نیاز است.

حسن زهی از تمدید کارت سوخت به صورت اینترنتی هم گلایه می کند و می گوید: هر ۳ ماه یک بار باید کارت سوختمان را به صورت اینترنتی تمدید کنیم و اگر کشاورزی دسترسی به اینترنت نداشته باشد، همان سوخت ناچیز هم قطع می شود.

وی می افزاید: جایی که هنوز امکانات رفاهی کمی برای زندگی وجود دارد، کشاورزان اینترنت از کجا داشته باشند؟ از طرف دیگر خواسته اند تا شعاع ۶۰۰ متری از خطوط فشار برق، چاه ها برقی شود؛ این کار هزینه می خواهد و کشاورزان هزینه این کار را ندارند.

حسن زهی می گوید: تسهیلاتی نظیر وام هم که وعده آن را داده اند، دردسر خودش را دارد. ۲ نفر تا ضامن کارمند می خواهد! آخر ضامن کارمند در این منطقه دور افتاده از کجا پیدا می شود؟

نبود آموزش

حسن مرادی، یکی دیگر از موزکاران زرآبادی است که نبود آموزش و اطلاع رسانی کافی به کشاورزان را یکی از مشکلات موزکاران می داند و می گوید: نبود کلاس های آموزشی و توجیهی برای آشنایی با راه های جدید کشت و تولید و افزایش بهره وری، یکی دیگر از مشکلات کشاورزان است. ما به همان روش سنتی، موز تولید می کنیم و به همین خاطر بازدهی کم است، در حالی که اگر آموزش ببینیم، تولید ۲ برابر خواهد شد. وی درباره خرابی جاده های بین راهی نیز می افزاید: جاده ها آنقدر خراب و نامناسب است که هنگام جابه جایی و حمل موز به استان های دیگر، بر اثر تکان شدید ماشین، میوه ضربه می بیند و همین ضربه ها باعث خراب شدن و در نتیجه کاهش شدید قیمت آن می شود.

کشاورزان نیاز به حمایت دارند

یک کارشناس امور باغبانی در شهرستان کنارک نیز با بیان این که سالانه حدود ۱۳۰ هزار تن موز در این استان تولید و ۹۰ درصد آن به استان های دیگر صادر می شود، به «جام جم» می گوید: شرایط آب و هوایی مناسب، حجم فراوان آب زیرزمینی و کیفیت خوب آن و خاک بسیار مرغوب برای کشاورزی و تولید میوه های گرمسیری از جمله دلایل کشت و تولید خوب موز در این منطقه است. چنانچه از کشاورزی این منطقه حمایت شود، تولید و بهره وری بسیار بالایی خواهد داشت.

علی سعیدی می افزاید: موزی که در این منطقه تولید می شود، کیفیت و طعم بسیار خوبی دارد، به طوری که از موزهای وارداتی، بهتر و مطبوع تر است. موزهای وارداتی فقط شکل ظاهری خوبی دارد، در حالی که موز ما از کیفیت بسیار بهتری برخوردار است، هرچند رنگ و رو و ظاهر مناسبی ندارد.

به گفته وی، زرآباد با ۱۸ هزار نفر جمعیت، ۸ هزار هکتار زمین زیرکشت دارد و همچنین صدها هکتار زمین مستعد برای کشت که کشتی در آنها صورت نگرفته و به حال خود رها شده است.

وی می افزاید: ما در بخش مطالعاتی و تحقیقاتی و فرآوری و صنایع تبدیلی در منطقه مشکل داریم، در حالی که اگر روی رنگ و شکل ظاهری میوه این منطقه کار شود، به طوری که بازارپسند شود، هم فروشش بهتر می شود و هم قیمتش افزایش یافته و جلوی ضرر کشاورز گرفته می شود، بویژه در تابستان که قیمت آن به ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان کاهش می یابد یا حتی اصلافروش نمی رود و سر مزارع می ماند و خراب می شود.

این کارشناس با بیان این که در صورت رسیدگی و حمایت از موزکاران و برطرف کردن مشکلات آنها و افزایش بهره وری، موز داخلی کفاف مصرف و نیاز کشور را می دهد و دیگر نیازی به واردات نیست، می گوید: اینجا منطقه بسیار بکری، هم برای کشاورزی و هم برای کارهای تحقیقاتی است. از طرفی استعداد بالایی برای کشت میوه های گرمسیری دارد.

بنابراین ادغام کار کشاورزی و کار تحقیقاتی یکی از نیازهای منطقه است که باید در خود منطقه انجام گیرد، چراکه کار تحقیقاتی اگر در کنار کشاورزی باشد، بازدهی خوبی خواهد داشت.

آمادگی برای خودکفایی

مدیر جهاد کشاورزی کنارک نیز با برشمردن برخی از مشکلات منطقه در زمینه تولید و فروش موز می گوید: نبود خطوط انتقال برق متوسط و نامناسب بودن جاده های بین راهی از مهم ترین مشکلات موزکاران این شهرستان است.

حسن شعلی بر می افزاید: خطوط اصلی برق در جاده های بین مزارع کشیده نشده و همین باعث می شود موزکاران در حالی که می توانند موتورهای آب خود را برقی کرده و آب را راحت تر از چاه کشیده و به مزارع خود ببرند، با موتورهای دیزلی کار کنند که دردسرهای مختلفی دارد و تولید را پایین می آورد.

وی با بیان این که جاده های این منطقه، ماسه ای و بسیار نامناسب است، می گوید: ماشین در این جاده ها توان حرکت ندارد، بویژه اگر باران بیاید امکان هیچ گونه ترددی نیست و از آنجا که موز اگر ضربه ببیند، زود سیاه شده و قیمت آن پایین می آید، این جاده ها باعث خراب شدن و کاهش نرخ موز و ضرر موزکاران می شود.

شعلی بر با اشاره به ضرورت فراهم کردن زیرساخت ها در منطقه برای افزایش تولید موز می افزاید: آب های سطحی زیادی از این منطقه عبور می کند و از آنجا که ما ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر بیشتر با دریا فاصله نداریم، این آب ها بدون استفاده به دریا می ریزد و هدر می رود، در حالی که می شود با ساخت سد از این آب ها برای کشاورزی و بویژه تولید موز که آب فراوانی می خواهد، استفاده کرد.

وی تاکید می کند: موز ضایعات زیادی دارد، چه در بخش میوه و چه بوته آن، که می توان از آنها استفاده و محصولات جانبی زیادی تهیه کرد، اما به علت نبود صنایع تبدیلی از مواهب آن محروم هستیم، در حالی که با احداث یک کارخانه فرآوری می توان علاوه بر استفاده از این ضایعات، در منطقه اشتغال زایی زیادی کرد.