نجات از قاچاق و برندهای تقلبی معجزه میخواهد!

رقابت نابرابر ایران و ترکیه در صنعت پوشاک

عالان بازار پوشاک معتقدند که بالا رفتن هزینههای تولید و افزایش بهای مواد اولیه صنعت نساجی مهمترین دلایل افزایش قیمت پوشاک، خاصه پوشاک زمستانی محسوب میشود.

یکی از بزرگترین نگرانیها در خصوص قبضه بازار پوشاک ایران توسط ترکهاست. محمد جواد صدقآمیز، مشاور اتحادیه پوشاک در این باره گفته است: متأسفانه بازار پوشاک در رکود به سر میبرد، به طوری که این رکود بر تمامی بخشهای تولیدی اثر گذاشته اما در این وضعیت تنها حوزهای که آسیب نمیبیند و ندیده بخش واردات است. به گفته او امروزه تولیدکنندگان پوشاک در فضایی کاملا نابرابر با محصولات کشورهای دیگر رقابت میکنند زیرا بسیاری از کشورها از اروپا گرفته تا ترکیه در شرایطی بسیار بهتر از شرایط موجود در کشور ما مواد اولیه خود را تأمین میکنند. هزینه مواد اولیه برای تولیدات داخلی به مراتب بیشتر از کالایی است که از طریق قاچاق وارد کشور میشود. دستاندکاران صنعت پوشاک همچنین میگویند: در حال حاضر اگر تولیدکنندهای بخواهد مواد اولیه برای محصولش تأمین کند مجموعه هزینه اش به مراتب بیشتر از کالایی است که از طریق قاچاق وارد بازار شده و به دست مصرف کننده میرسد. پس در چنین شرایطی چگونه میتوان با کالاهای خارجی رقابت کرد. تولید کنندگان پوشاک نیز میگویند: کند بودن روالهای دولتی در کشور ما از جمله برای اخذ مجوزهای قانونی و یا بحث ورود مواد اولیه از گمرک یا عملیاتهای بانکی از دیگر مواردی است که فضای رقابت برای تولیدکنندگان داخلی در مقابل محصولات خارجی را دچار مشکل کرده است. گفته میشود تولید مواد اولیه برای تولیدکنندگان داخلی حداقل دارای ۳۵درصد تعرفه است، به طوری که گاهی هزینه مواد اولیه از خود محصول گرانتر میشود و این در حالی است که پوشاک خارجی حداکثر با ۱۰ تا ۲۰ درصد هزینه به صورت قاچاق وارد کشور میشود. مشاهدات نشان میدهد قاچاق بازار پوشاک ایران را پر کرده است. مزیت دار نبودن تولیدات داخلی و عدم کنترل برای جلوگیری از قاچاق باعث شده است تا تولید داخلی در برابر واردات و قاچاق شکست بخورد و روز به روز نیز بحث قاچاق روبه گسترش است. به روایت دست اندرکاران صنعت پوشاک واقعیت امر این است که در حال حاضر کمتر از یک درصد از واردات پوشاک کشور از مبادی قانونی و رسمی است اما بیش از ۹۵ درصد واردات پوشاک به صورت قاچاق به کشور می‎آید.

– معجزه لازم است تا تولیدکننده داخلی با پوشاک قاچاق رقابت کند

تعرفه پوشاک ۱۵۰ درصد است بنابراین کسی به سراغ واردات قانونی آن نمی‎رود پس این چنین نیز قاچاق افزایش مییابد، قاچاق نیز در بیشترین حالت ۲۰ درصد و درکمترین حالت نیز حدود ۷ درصد هزینه دارد. مواد اولیه هم که ۳۵ درصد تعرفه دارد، لذا معجزه لازم است تا تولیدکننده داخلی با پوشاک قاچاق رقابت کند. به نظر میرسد باید دولت با منطقی کردن تعرفهها برای واردات پوشاک و محدود کردن ورود کالاهای قاچاق و برخورد با عرضه کنندگان این کالا، صنعت پوشاک داخلی را حمایت کند. یکی از موضوعات دیگر در این حوزه که باید به آن توجه ویژه داشت بحث ورود پوشاک خارجی توسط مسافران است. این مسافران عمدتا به بازارهای منطقهای سفر میکنند، ورود پوشاک به داخل کشور از طریق این مسافرتها حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار است یعنی تقریبا چیزی حدود یک دوم تولیدات داخلی. مقدار واردات پوشاک ترکیهای کاهش یافته اما سهم برندشان در بازار ایران رو به گسترش است همچنین در رابطه با این موضوع که گفته میشود واردات کالاهای ترکیهای کمتر از گذشته شده است، گفته میشود: از نظر کمیت میزان واردات کالاهای ترکیهای کاهش یافته اما سهم برندها و کالاهای این کشور در بازار ایران به مراتب بسیار گستردهتر از گذشته شده است و این گستردگی نیز بسیار پرشتاب و دائمی است. درست است که حجم کالاهای وارداتی ترکیهای کاهش داشته است اما این کاهش را باید در شرایط رکود بازار کنونی ایران و با کاهش تولیدات داخلی مقایسه کرد، اگر چنین مقایسه درستی داشته باشیم بدون شک درخواهیم یافت که سهمیه بازار آنها در کشور ما رو به افزایش است.

– زنگ خطری که باید آن را جدی گرفت

پیش از این مشاور فرهنگی اتحادیه پوشاک تأکید کرده بود : ما یک زنگ خطر بسیار جدی در حوزه صنعت پوشاک داریم که بسیار هم جدی است و اگر با آن مقابله نکنیم به معضلی بسیار جبران ناشدنی تبدیل خواهد شد و آن مربوط به بازار پوشاک ترکیه در ایران است.

وی بیان داشت: گاهی برخی واردات به صورت مقطعی و به دلیل شرایط ویژه تولیدات داخلی است اما متأسفانه برخی برندهای ترکیه ای بیش از یک سال گذشته به گونهای وارد بازار داخلی ما شدهاند که نشان میدهد درصدد به دست آوردن سهم بسیار بزرگتری از بازارمان هستند. صدقآمیز تصریح کرد: در نمایشگاه بهمن ماه سال گذشته شاهد بودیم که محصولات ترکیهای به دنبال خرده فروشی نبودند بلکه به دنبال شناسایی و مطالعه بازار بودند. وی اضافه داشت:برندهای ترکیهای با سرعت در مراکز تجاری تهران و دیگر نقاط کشور در حال تهیه فروشگاه هستند و بیش از ۶۰ برند نیز در ایران دفاتری را تهیه کردهاند و در حال ایجاد نمایندگیهای فعال هستند. وی در پایان خاطرنشان کرد: در نهایت اگر این ها بتوانند از بازار ایران سهمی را در دست بگیرند حتی اگر زمانی هم شرایط تولید داخلی رو به بهبود برود پس گرفتن این بازار از آنها بسیار سخت خواهد بود و همین نقطه خطرناکی برای تولیدات داخلی است.

– گذشته بازار پوشاک در ایران

براساس عرف هر ساله بازار، با شروع سرما و افزایش تقاضا برای خرید پوشاک زمستانی بهای این کالاها با افزایش مواجه میشود اما تجربه امسال؛ تجربه دیگری است. فعالان بازار پوشاک معتقدند که بالا رفتن هزینههای تولید و افزایش بهای مواد اولیه صنعت نساجی مهمترین دلایل افزایش قیمت پوشاک، خاصه پوشاک زمستانی محسوب میشود. بالا رفتن قیمت مواد اولیه ازجمله نخ و پنبه نیز از دیگر عللی است که رشد قیمت پوشاک را به دنبال داشته است. پوشاکی که مواد اولیه تولید آن از مشتقات نفتی به دست میآید، به دنبال افزایش قیمت نفت، گران شده است. تعرفه بالای واردات پوشاک خارجی از دیگر دلایل گرانی این کالاست.

– سوء استفاده برندها از آشفته بازار پوشاک

برندهای خارجی که در ایران فعالیت دارند و دارای شعبه هستند نیز از این آشفته بازار پوشاک داخل نهایت بهرهبرداری را میکنند و با فروش کالاهای تولید درجه یک چینی و بعضاً تولید مشترک کشورهای چین و کره از نقدینگی موجود در ایران سود میبرند. برندهای «بنتون»، «آدولفو دومینگوئز» و «آدیداس» از جمله برندهایی هستند که در بازار داخلی فعالند.

اما افزایش قیمت پوشاک خارجی در ایران درحالی اتفاق میافتد که یک پارادوکس قیمتی مقابل این پدیده در ایران به وجود آمده است. در کشورهای صاحب سبک در پوشاک مثل ایتالیا، آمریکا و اسپانیا به دلیل بحران جهانی و افزایش هزینههای تولید، تولیدکنندگان بزرگ پوشاک همچون «مارکساند اسپنسن»، «دیاندای» و «آدولفو دومینگوئز»در فصلهای مختلف فروش چند دور متوالی حراج قیمتی دارند و برای ماندن در بازار جهانی تولیدات خود را با قیمتی بسیار پایینتر از گذشته به فروش میرسانند اما در داخل افزایش قیمتهای پوشاک برخلاف بازار جهانی صورت میگیرد و به جای کاهش قیمت افزایش قیمت صورت گرفته است. یک عضو اتحادیه صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک در خصوص افزایش قیمت پوشاک میگوید: هزینههای تولید در داخل بالاست و این موضوع سبب شده تولیدکنندگان کالا را با قیمت بالا به فروش برسانند. وی، یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت پوشاک در ایران را هزینههای بالای کارگر و مزد و نیز مالیات دانست.

– گرانی گوشت؛ دلیل افزایش قیمت چرم

از سالهای گذشته تاکنون بخشی از کیف و کفش و پوشاک که مواد اولیه آن از چرم تشکیل میشود نیز در رشد قیمت از دیگر محصولات عقب نمانده و مرز ۳۰ درصد را نیز رد کرده است. عضو اتحادیه صادرکنندگان پوست و سالامبور و چرم ایران دراتاق بازرگانی ایران میافزاید: «در سال جاری قیمت محصولات تولید شده از محصول چرم با رشد ۳۰ درصدی قیمت مواجه شده است. سعید شادکام، در بیان مهمترین دلیل افزایش قیمت پوشاک چرم میگوید: «مهمترین دلیل گرانی گوشت و صدور دام زنده و کمبود کشتار است به طوری که جمعیت دامی کشور که در سال گذشته دچار سرمازدگی شد، دامداران را مجبور کرد تا ۲۰ میلیون رأس میش را ذبح کنند، که ترمیم این جمعیت دامی حداقل ۳ سال زمان میخواهد.» وی به کاهش صادرات محصولات چرم به کشور ایتالیا نیز اشاره کرد و گفت: این کشور به عنوان یکی از کشورهای هدف صادراتی محصولات چرم ایران در حال حاضر با کاهش واردات چرم از ایران مواجه شده است که خارج از دلایل داخلی و بحران در صنعت چرم، عدم امکان گشایش اعتبار در بانکهای اروپایی برای صادرکنندگان ایرانی یکی از عمدهترین دلایل کاهش صادرات چرم به ایتالیاست.

– جولان پوشاک چینی در بازار

به دلیل عدم نظارت بر فروش پوشاک خارجی در بازار داخل، پوشاک چینی در ردههای متفاوتی وارد میشود و با قیمتهای مختلف به فروش میرسد. یکی از فروشندگان پوشاک خارجی نیز در این رابطه میگوید: «متقاضیان خرید و استفاده از پوشاک چینی در کشور ما به دو دسته تقسیم میشوند؛ دسته اول افرادی هستند که به مارک و کیفیت لباس بیش از بهای آن اهمیت میدهند و دسته دوم افرادی هستند که پایین بودن قیمت برایشان از درجه اهمیت بالاتری برخوردار است».

مهرداد لاریجانی تصریح میکند: «اگرچه قیمت پوشاک مارک دار دو تا پنج برابر بهای انواع عادی است اما این نوع پوشاک مشتریان خاص خود را داشته و اتفاقاً از بازار پررونقی نیز برخوردار است.» وی با اشاره به اینکه سهم پوشاک مارکدار در مقایسه با دیگر پوشاک به یک دهم بازار هم نمیرسد، افزود: «در مقابل، طیف وسیعی از بازارهای داخلی در اختیار پوشاک بینام و نشان است که غالباً چینی بوده و به اسم پوشاک ترک به فروش میرسد.» این فعال بازار پوشاک وضعیت فعلی بازار پوشاک کشور را آشفته عنوان کرد و گفت: «وجود تقلب گسترده، افزایش پلهای قیمتها و قیمتگذاری سلیقهای پوشاک توسط فروشندگان موجب بیاعتمادی مردم و آشفتگی و نابسامانی این بازار شده است.» لاریجانی با اشاره به فعالیت گسترده تولیدکنندگان زیرپلهای افزود:

«این افراد مارک و برندهای معروف پوشاک را متری یک هزار تا دوهزار تومان خریداری کرده سپس پوشاک تولیدی خود را به نام برندهای معروف به فروش میرسانند. باید توجه داشت که اگرچه قیمت پوشاک مارک دار در مقایسه با انواع دیگر بسیار بالاتر است اما کیفیت مطلوب، دوخت خوب و مناسب و تنوع و رنگهای زیبای این نوع پوشاک دلیل قابل قبولی برای خرید آنهاست.» وی افزود: «همچنین خرید پوشاک مارکدار از نمایندگیها و فروشگاههای معتبر این اطمینان را به خریدار میدهد پوشاکی که خریداری میکند جنس اصل بوده و تقلبی نیست. هماکنون در بسیاری از فروشگاههای پوشاک، لباسهایی به نام برندهای معروف عرضه میشود که اصل نبوده و از روی قیمت پایین میتوان به تقلبی بودن آن پی برد به عنوان مثال شلوار جین مارک زارای اصل با قیمتی بیش از ۸۰ هزار تومان به فروش میرسد در حالی که نوع تقلبی آن قیمتی بین ۲۰ تا ۳۵ هزار تومان دارد.»