برندها در حیاط خلوت اژدها

اگر اهل مد و شیک پوشی و زندگی لوکس و در یک کلام اهل برند هستید، هنگام پرداخت پول های آنچنانی برای خرید هر برندی از پوشاک گرفته تا لوازم خانگی، خودرو، ادکلن، لوازم آرایش و… لحظه ای که به برند درج شده در پشت جنس با اشتیاق خیره شده اید، تردیدی به جانتان افتاده است: نوشته ساخت چین.
یعنی چینیه؟ ایتالیایی، آلمانی یا ژاپنی نیست؟ اصله؟ مبادا کپی برداری باشه و بعد به نام… به ما قالب کنن؟ بعد هم با قیافه ای حق به جانب اول به تابلو و دکور پرزرق و برق مغازه نگاهی انداخته اید و با خیره شدن به چشمان فروشنده، پرسیده اید: این اصل اصله دیگه؟ چینی که نیستش، نه؟!و سرانجام پس از خرید جنس هم توضیحات فروشنده ته دلتان را راضی نکرده است: کاش این ساخت چین پشتش نبود!
گذشته از کپی برداری های ناجوانمردانه و تقلب کاری هایی که برخی از تولیدکنندگان چینی با همراهی دوستان وطنی درباره برخی اجناس برندهای معتبر جهانی صورت می دهند، این یک واقعیت است که تقریبا اکثر محصولات برندها در چین تولید شده و از آن کشور به دنیا صادر می شوند. به عبارت دیگر بیشتر برندها خط اصلی تولید محصولات خود را در چین مستقر کرده اند و با همان کیفیت، مواد اولیه، دستگاه ها و استانداردهای کیفی محصولات خود را تولید و صادر می کنند. جالب اینجاست حتی اجناس برندها در وطن اصلی خودشان نیز چینی است. مثلاگوشی های معروف آیفون که محصول کمپانی اپل آمریکاست، در خود نیویورک با عبارت ساخت چین عرضه می شود یا اگر در قلب پاریس محصولاتی از مارک معروف دولچه و گابانا (D&G) را بخرید باز هم خواهید دید پشت محصول ساخت چین درج شده است. آخرین آمار منتشره از سوی سازمان آمار و بررسی های تجاری چین نشان می دهد اکثر برندهای معروف لباس، لوازم خانگی، خودرو، لوازم آرایش، تلفن همراه، رایانه و… خط تولید اصلی خود را به مرور از کشور مادر و سایر نقاط جهان به چین یا کشورهایی با ویژگی اقتصاد چین نظر هنگ کنگ، مالزی و تایلند منتقل کرده اند. در گزارش اداره یادشده اسامی آشنایی به چشم می خورد. در بخش خودرو، خودروسازان بزرگ جهانی چون رنو ـ نیسان، پژوسیتروئن، تویوتا، بی ام دبلیو، جگوار، سوزوکی و لندروور، یکی از خطوط اصلی تولید خود را به چین منتقل کرده اند. این اسامی در بخش پوشاک بیشتر است؛ بنتون، نایک، آدیداس، فیلا، پوما، تامی، لاگست، ریپلی، کمل، لیوایز، ماسیمورووتی و… در بخش لوازم خانگی و صوتی و تصویری نیز عمده فعالیت تولیدی برندهای معروفی چون بوش، سونی، پاناسونیک، هیتاچی، سامسونگ، ال جی، موتورولا، اپل (آیفون)، نوکیا و سونی اریکسون در چین انجام می شود.
برندهایی چون کارتیه، دانهیل و لورآل نیز تمام یا قسمتی از فرآیند تولید یا تکمیل محصولات بهداشتی ـ آرایشی و عطریات خود را در چین انجام می دهند. لذا دیدن عبارت ساخت چین بر این برندها اصلادلیلی بر تقلبی بودن یا غیراصل بودن آن نیست. دلیل چینی بودن کالاهم نیست. بلکه صرفا منطق و استدلال قوی اقتصادی پشت این موضوع وجود دارد. چرا که اکثر برندها به علت کاهش هزینه های تولید و صادرات خود ترجیح می دهند از مزایای فوق العاده و زیرساخت های اقتصادی چین استفاده کرده و سود خود را افزایش دهند.

جذابیت های اقتصادی اژدها
اقتصاد چین از چند جهت برای میزبانی برندها و تولید کالاهایشان در آن جذاب است. یکی از اصلی ترین این جذابیت ها ارزانی نیروی کار در چین است. این ارزانی البته در شمار بالای جمعیت چین و تعداد بالای افراد خواهان شغل است که عرضه نیروی کار را افزایش داده و دستمزدها و سایر مزایا را پایین آورده است. البته مقررات عمومی چین در برخورد با نیروی کار نیز به نفع کارفرماست و همین امر هزینه دستمزدها در چین به نسبت سایر نقاط جهان را کاهش داده است. بر اساس یک تحقیق میدانی که دکتر مرسل صدیق به خواست وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران در چین انجام داد، از یکسو راندمان نیروی کار و از سوی دیگر مزایا و سایر هزینه های به کارگیری نیروی کار در چین به نسبت بسیاری کشورها از جمله ایران بهتر است. بر این اساس، نیروی انسانی در ایران ۷۰ درصد راندمان دارد، حال آن که این راندمان در چین ۹۰ درصد است. از سوی دیگر سنوات و یک ماه مرخصی در سال در چین وجود ندارد. نیروی کار چینی ۲ ماه پاداش پایان سال ندارد. عوارض شهرداری و نظایر آن در چین وجود ندارد. دولت چین نیز در تعیین سقف حقوق و افزایش سالانه حقوق ها دخالت نمی کند. به طوری که در ۴ سال گذشته، سطح حقوق ها در چین حداکثر ۵ درصد افزایش یافته است.

مالیات بر سود
البته تمایل برندها برای جا خوش کردن در حیاط خلوت اژدها تنها به ارزانی، فراوانی و کم حاشیه بودن نیروی کار برنمی گردد. بلکه عامل بزرگ دیگری در این میان وجود دارد: مالیات بر سود.
بررسی پیش گفته میدانی دکتر صدیق نشان می دهد چین یکی از پایین ترین نرخ های مالیات بر سود در دنیا را به نرخ ۱۳ درصد دارد. نرخ مالیات بر سود در چین کمتر از ۴۰ درصد بسیاری از کشورهای پیشرفته و صاحب برندهای مختلف است. مثلااگر بسیاری از برندهای لوکس پوشاک، لوازم خانگی، خودرو و عطریات را اروپایی محسوب کنیم، خواهیم دید اگر این برندها تولید خود را در منطقه یورو انجام دهند باید تا ۳۰ درصد مالیات بر سود بپردازند. این مالیات در برخی کشورهای اروپایی چون انگلستان تا ۳۵ درصد نیز می رسد. ۱۰کشوری که تا ۴ سال گذشته به اتحادیه اروپا پیوسته اند و نرخ مالیات بر سود پایین تری دارند نیز باز از کارفرما ۲۱ درصد مالیات درخواست می کنند. جالب است بدانید این مالیات بر سود در ایران ۲۵ درصد است. لذا صاحبان برند از این نقطه نظر نیز درخواهند یافت که سرمایه گذاری برای احداث خط تولید و حضور در چین برایشان به صرفه تر از حتی حضور در وطن و خاستگاه اولیه شان است.
لذا برندهایی چون اپل حتی از نیویورک دست می کشند، دوری راه و غربت به جان می خرند و سرانجام تردید و دل چرکینی مشتریانی چون ایرانیان را به خاطر عبارت «ساخت چین» بر خود می خرند تا از مزایای گسترده اقتصاد اژدهای زرد برخوردار شده و بر قدرت و نفوذ خود بیفزایند. صدالبته اژدها نیز از این رهگذر به رونق اقتصاد ملی و نفوذ بین المللی و ذخایر ارزی خود می افزاید.

روزنامه جام جم، شماره ۳۴۳۰ به تاریخ ۲۱/۳/۹۱، صفحه ۱۰ (پرونده)