سد مدوارات پس از آبگیری سوراخ شد

چهار روز پس از شکست سدی در بخش راین استان کرمان سوراخ شدن سد مدوارات با ظرفیت پنج هزار متر مکعب در شهرستان شهربابک سه میلیارد ریال خسارت به بار آورد.

استان کویری کرمان، با تحمل ۱۵ سال خشکسالی، با کمبود جدی آب به خصوص در بخش کشاورزی و صنعت روبرو شده است. دلخوشی بسیاری از ساکنان این منطقه، سدها و بندهایی هستندکه منبع ذخیره در سالهای پرآب محسوب می شوند اما با وجود این درجه از اهمیت، همین ابتدای سال در حالی که یک ماه هم از شروع فصل بهار نمی گذرد، خبرها از شکستن و یا آسیب دیدن سدها در مناطق مختلف این استان خشک و کویری حکایت می کند.

سیزدهم فروردین ماه بعد از اینکه اعلام شد دریچه تحتانی سد خاتم النبیاء راین شکسته و از خسارت ۱۷ میلیارد ریالی آن خبر داده شد، گمان می رفت این اولین و آخرین سدی است که در این سالهای بی آب در کرمان خسارت می بینند چون حتما مسئولین مربوطه بیش از مردم عادی از اهمیت سازه ای همچون سد آن هم در دل کویر گرفتار در خشکسالی آگاهند.

بروز سیلاب در پائین دست سد/ چهار سد پائین دست مملو از گل و لای شده اند

ولی این، آخرین ماجرای هدررفت هزاران مترمکعب آب ذخیره شده پشت سدهای کرمان نبود و باز هم اعلام شد که پایان هفته گذشته و در نیمه های شب چهارشنبه، سدی سنگی – سیمانی که تنها سه سال از آبگیری آن می گذرد، در بخش مدوارات شهربابک آسیب دیده و باعث تخلیه حجم بسیار زیادی از ذخیره آب آن شده که البته این آب حاصل بارشهایی است که بعد از چند سال، خاک تشنه شهربابک در سال گذشته شاهد آن بوده است.سوراخ شدن این سد اگر چه خوشبختانه خسارت جانی به دنبال نداشته است اما با تخریب یک قنات که در آن محل بوده، کل تاسیسات آبیاری تحت فشار موجود در آن مسیر را از بین برده و سرانجام چهار سدی را که در طول مسیر این رودخانه بوده را، از گل و لای و رسوبات پر و علنا از حوزه کارکردی خود خارج کرده است.

در این باره، بازدید خبرنگار مهر در شهربابک از این سد و خساراتی که بار آورده نشان می دهد هر چند که شاکله اصلی سد آسیب جدی ندیده است اما تاسیسات آبیاری تحت فشار در محدوده این سد به طور کامل تخریب شده است. فنس کشی های اطراف رودخانه نیز از بین رفته است. در کارشناسی اولیه ای که در خصوص دلیل وقوع این حادثه انجام شده، گفته می شود که به دلیل کم توجهی های صورت گرفته شده در هنگام احداث این سازه، حفره هایی که در آن محل بوده و احتمالا هم مربوط به قناتی است که سد در بالادست آن واقع است، نادیده گرفته شده و پس از آبگیری سد، آب وارد این حفره ها شده و به مرور زمان باعث وقوع این اتفاق شده است.

خبرنگار مهر در این باره با ذبیح الله زین الدینی، مسئول آبخیزداری اداره منابع طبیعی شهرستان شهربابک نیز گفتگو کرد.

اتفاق خاصی رخ نداده است!

وی در این باره با بیان اینکه از نظر ما درباره این سد که از جنس سنگی – ملاتی بوده، اتفاق خاصی رخ نداده است، می گوید: در اثر ورود آب به حفره هایی که در فاصله حدود ۴ متری بند قرار دارند، این سوراخ ایجاد و آب از پشت این سازه خارج شده است.

وی در خصوص میزان خسارت وارده در اثر سوراخ شدن این سد هم می گوید: از نظر ما خسارت چندانی وارد نشده است.

زین الدینی تصریح می کند: سدهای موجود در این مسیر نیز هیچ مشکلی ندارند و جهاد کشاورزی در مورد تخریب سیستم آبیاری تحت فشار در محدوده این سد نیز در حال کار کارشناسی برای تعیین میزان خسارت است.

خسارت در اولین سال آبگیری سد/ سوراخهای پنهان سد پر از خاک بوده است

در همین حال، خبرنگار ما با حمید افضلی، فرماندار شهرستان شهربابک نیز گفتگو کرد.

وی اظهار می کند: سد مزبور از نوع بند سیمانی بوده که سه سال پیش اجرا شده است.

وی با بیان اینکه حجم آبگیری این سد ۵ هزار مترمکعب است، می افزاید: پیش از این، به دلیل اینکه بارندگی زیادی در منطقه نداشتیم این سد ذخیره چندانی نداشت اما در سال گذشته تاکنون به دلیل بارندگیهای خوبی که بود، حجم زیادی آب در این سد ذخیره شد.

فضلی ضمن اشاره به سوراخ شدن این سازه، ادامه می دهد: بر اساس کارشناسی های صورت گرفته شده، علت سوراخ شدن سد چنین اعلام شده که کف سد که از جنس سنگ بوده، سوراخهای پنهانی داشته که پر از خاک بوده است.

وی اضافه می کند: به مرور زمان و با تجمیع آب در داخل این حفره ها، سوراخی ایجاد و آب پشت این سازه تخلیه شده است.

خسارات قابل توجه است

فرماندار شهرستان شهربابک می گوید: یک رشته قنات، سیستم آبیاری تحت فشار در مسیر این سازه و چند اصله درخت گردو در این منطقه آسیب جدی دیده است.

وی اظهار می دارد: همچنین سازه ۳ سد دیگر نیز در پایین دست این سد واقع شده که پس از این اتفاق، از گل و لای پر شده است.

افضلی با بیان اینکه میزان خسارت وارده در اثر سوراخ شدن این سد در کارشناسی اولیه حداقل ۳ میلیارد ریال تخمین زده شده، می افزاید: اما میزان دقیق خسارت از سوی جهاد کشاورزی در حال ارزیابی است.

وی در خصوص مقصرین وقوع این حادثه در سد مزبور تصریح می کند: کارفرمای احداث این سازه، منابع طبیعی استان بوده و ناظرین و مشاورین توسط همین ارگان تعیین شده اند.

وی اضافه می کند: باید ارزیابی های لازم صورت بگیرد تا مشخص شور پیمانکار، طراح و یا کدام یک از عوامل دربروز این اتفاق مقصر بوده اند.