ابراهیم حمایتکار: بسیاری از شرکتهای فرش ماشینی تقلب می کنند
فعالیت‌های مستمر و حضور دائم و اثرگذار حاج آقا حمایتکار در گروه فرش «زمرد مشهد» ما را بر آن داشت تا گفت‌وگویی ترتیب دهیم و ساعتی را پای صحبت‌های ایشان بنشینیم تا در رابطه با مسائل و مشکلات مختلفی که امروز تولید و تولیدکننده با آن درگیر است صحبت کنیم. نکته جالب توجه در میان صحبت‌های حاج آقا حمایتکار عدم گلایه و دلخوری ایشان از هیچ مسئول و همکار دیگر در این حوزه بود آن هم در شرایطی که این روزها بخشی از صحبت‌های افراد مختلف درمورد رقیبان و بدگویی از آنها است.
ایشان عنوان کردند: ما کار خودمان را می‌کنیم و کاری با هیچ شرکت دیگر نداریم اما برای پیشرفت خود به دنبال رقبای سرسخت نیز در حوزه تولید فرش ماشینی هستیم و خوشحال خواهیم شد تا با ارائه محصولاتی با کیفیت باعث پیشرفت خود و دیگر تولیدکنندگان شویم.
ایشان کیفیت در محصول تولیدی را یکی از نشانه‌های مهم برای حضور مداوم و موفق مجموعه فرش زمرد مشهد در سطح اول کشور و بین‌المللی خواند. بخش کامل صحبت‌های آقای حمایتکار در رابطه با مسائل مختلف حوزه فرش ماشینی را در ادامه بخوانید.
توصیف شما از شرایط فعلی کشور برای تولیدکننده در بخش‌های مختلف به چه شکلی است؟ در رابطه با موانع و مشکلاتی که وجود دارد نیز برای ما بفرمایید.
در رابطه با مشکلاتی که وجود دارد بارها و بارها از سوی دوستان و همکاران و هم‌صنف‌های ما به شکل های مختلف بیان شده است ولی متأسفانه به علت مسائل مختلف هیچگونه ترتیب اثری در کار داده نشده و نتیجه اینکه امروز در شرایط فعلی تولید کننده با شرایط بسیار سختی رو به رو شده است.
بحث اول این صحبت‌ها همان اشاره به مواد اولیه مورد نیاز این حوزه است، با توجه به اینکه درحال حاضر بانک‌های کشور ارتباطی با بانک‌های کشور های خارجی ندارند و تقریبا ٧٠ درصد مواد اولیه مورد نیاز ما باید از خارج تأمین شود. و ما برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز خود نیاز به ارز داریم در شرایطی که هیچ نوع مسیری برای انتقال ارز و کار از طریق ال سی وجود ندارد ما نیازمند حجم بالایی از نقدینگی ریالی جهت انجام معاملات خود برای تهیه مواد اولیه هستیم. که چالش بزرگی برای ما محسوب می‌شود. به صورت مشخص باید عرض کنم؛ زمانی که ما اقدام به خرید مواد اولیه می‌کنیم بایستی تمامی هزینه را در شروع کار به طریقی به حساب مشتری خود واریز کنیم. از طرفی هم امکان واریز مستقیم پول به حساب شرکت تولیدکننده مواد اولیه میسر نیست و ما باید از طریق شخص سومی این فرایند را صورت دهیم که این خود مشکلاتی در بر دارد. جدای از مواردی که مطرح شد این پروسه خرید، خود زمانبر است و حدود یک ماهی طول می‌کشد تا پول در حساب شرکت فروشنده بنشیند. پس از آن نیز حدود سه یا چهار ماه زمان میبرد تا کالای مورد نظر به دست ما برسد.
پس تا به اینجا یک وقفه سه ماهه عملا به ما تحمیل می‌شود که ما باید در این سه ماه هزینه و اقساط پولی را که از طریق شبکه بانکی گرفته‌ایم را پرداخت کنیم. حتی پس از اینکه مواد اولیه به دست ما می‌رسد به دلیل اینکه به صورت خام است و باید ریسندگی و رنگرزی روی آن صورت بگیرد. و پس از آن محصول نهایی که فرش است با نخ آماده شده تولید شود. حدود دو یا سه ماه زمان میبرد.
در مرحله آخر ما باید بتوانیم این محصول نهایی (فرش) را به فروش برسانیم. حال اگر چنانچه خیلی خوشبین باشیم و بازار به شکل مطلوب باشد کالا را می‌فروشیم. اما با توجه به رکودی که در جامعه ما حاکم است عملا ممکن است بازگشت سرمایه ما سه یا چهار ماه طول بکشد. مسائل عنوان شده درحال حاضر مجموعه‌ای کامل از بزرگترین چالش‌های ما در این حوزه است.
مسئله بعدی نحوه اخذ وام از بانک است. امروزه به عنوان ضامن، تمام بانک‌های کشور سند ملکی می‌خواهند و برای یک تولیدکننده فراهم کردن سند مسئله بسیار سختی است. یعنی ما قبل از اینکه بخواهیم وارد صنعت شویم ابتدا باید ملاک باشیم نه صنعت گر، خب ما تا چه حد مگر می‌توانیم ملک داشته باشیم؟ تعداد املاک ما به اندازه رفع نیازمان است.
درحال حاضر نیز با توجه به این وضعیتی که برای صادرات درست شده ما برای صادرات به خیلی از کشور ها دچار مشکل هستیم. به خاطر شرایط سیستم بانکی کشور عملا ما صادرات خود را با ارز انجام نمی‌دهیم یعنی ارزی به دست ما نمی‌رسد چون طرف خریدار نیز در کشور خود با محدودیت‌هایی برای خرید از طرف ایران مواجه است. در جریان هستید که برای انتقال ارز یا بایستی سیستم بانکی باشد یا افرادی که به صورت نقد در داخل کیف آنها را انتقال دهند که عملا به خاطر قوانین پولشویی و مسائل مختلف انتقال ارز با کیف و به صورت نقد غیر ممکن است. پس نهایتا تنها کاری که ما می توانیم برای انجام معاملات خود انجام دهیم این است که به طرف خارجی بگوییم هزینه را به صورت ریال تحویل صرافان یا طرف سوم معاملات در یک کشور ثالث دهند.که این مسئله و نحوه انتقال نیز برای هر سه طرف معامله تبعاتی دارد و بیش از یک یا دوبار نمی‌توان با افراد مشابه معاملاتی صورت داد چون تحریم‌ها و محدودیت‌های موجود و قوانین آنها نیز پیگیری‌هایی برای آنها به وجود می‌آورد و در معاملات خود به مشکل می‌خورند.
مسئله دیگر تهیه قطعات یدکی، برای ماشین‌آلاتی است که درحال حاضر در مجموعه‌های تولیدی کار می‌کنند. تا به امروز چندین و چند بار برای خرید این قطعات پول ارسال کردیم اما در نهایت پس از یک ماه پول برگشت داده شده آن هم به این دلیل که این شرکت‌ها از ارائه خدمات به شرکتهای ایرانی محدودیت شدیدی دارند.
حتی برای انجام این کار نیز لازم است که در یک کشور ثالث افرادی مورد اطمینان پیدا کنیم، و پول خود را در اختیار آنها قرار دهیم تا آنها از فلان کمپانی قطعات مورد نیاز را خریداری و برای ما ارسال کنند. آن ها هم نهایتاً دو یا سه بار که این کار را می‌کنند چون ممکن خودشان نیز زیر سوال بروند که مقصد نهایی این کالا کجاست. تا این قطعه نباشد این ماشین‌ها کار نمی‌کنند و به مثابه یک مشت آهن هستند .
آیا در داخل کشور شرکت‌هایی برای تولید این قطعات وجود ندارد؟
برای بعضی از قطعات که در داخل کشور امکان ساخت وجود دارد ولی قطعات الکترونیکی است مطلقا امکان تولید در اینجا را ندارند. این قطعات باید حتما از طرف شرکت سازنده ماشین تولید شود و انحصار آن در اختیار خودشان است.
در شرایطی که صادرات به کشورهای خارجی با محدودیت مواجه هست. تولید برای بازار داخل با وجود حجم بالای تولیدکننده باید با چه شرایطی باشد؟ برنامه خاص شما برای حفظ و پیشرفت فروش در بازار داخل چیست؟
تمام تلاش شرکت فرش زمرد که از اسفند ماه سال ١٣٧۵ تاسیس شده این است که همیشه کیفیت بالای کالای خود را حفظ کند تا بدین وسیله بتواند بازار خود را حفظ و گسترش دهد. تمام الیافی که ما استفاده می‌کنیم از مواد اولیه شرکت معتبر و معروف درالون آلمان که مرغوب‌ترین الیاف تولیدی در کل دنیا است. به جرأت می‌توانم خدمت شما بگویم که ما امروز فرش تولید شده خود از بیست سال قبل را بدون هیچ افت کیفیتی در خانه مصرف‌کنندگان داریم و ذره‌ای تغییر شکل نداده است.
همواره تلاش کردیم نامی از خود بجا بگذاریم که خریدار به هنگام شنیدن نام فرش زمرد مشهد خیالش از بابت خرید محصول راحت باشد. در صورتی که امروز خبر داریم تعدادی از دوستان یا شرکتهای دیگر الیاف مختلف از کشورهای متفاوت را خریداری کرده و آنها را با هم مخلوط می‌کنند. اما فرش زمرد هیچگاه این کار را نکرده است. همیشه و همیشه ثابت قدم بوده و سعی کرده محصول نهایی بهترین محصول باشد و از نظر طرح و رنگ و نقشه به روز باشد. من ایمان دارم که فرش های تولیدی ما امروز با فرش تولید شده توسط شرکتهای معتبر خارجی قابل رقابت است.
امروز تعدادی از شرکت‌ها اقدام به ایجاد شعبه‌های مستقیم فروش در شهرستان ها می‌کنند. برخی بر این باور هستند که زمان انجام این کار چند سال قبل بود و امروز برای ایجاد شعبه مستقیم فروش در شهرها کار چندان اقتصادی نیست. نظر شما در این باره چیست؟
در شرایط امروز اصولا سرمایه گذاری بر روی ملک رقم‌های بسیار بالایی را به خود اختصاص می‌دهد و عملاً از نظر اقتصادی هیچگونه توجیهی برای این کار وجود ندارد. خود ما معمولا برای فروش محصولات خود از طریق بنکدارها اقدام می‌کنیم. به این صورت که آنها در هر شهرستانی که هستند مستقیماً کالای مورد نظر خود را با تعداد دلخواه از طریق سایت اینترنتی فرش زمرد مشهد سفارش می‌دهند. در شرایط فعلی کشور خرید مغازه در شهرستان‌های مختلف هیچگونه توجیه اقتصادی ندارد.
به نظر شما این شیوه فروشی که مدنظر دارید امکان جعل و تقلب از برند شما را افزایش نمی‌دهد؟ در صورتی که شما شعبات فروش مشخصی داشته باشید که برند زمرد فرش مشهد فقط از آنها قابل خریداری باشد خیال شما هم راحت نیست؟
متأسفانه تعداد تولید کنندگان فرش ماشینی در داخل کشور خیلی بیش از نیاز مصرف داخل است. به همین خاطر آن کنترلی که باید روی کار صورت گیرد اصلا وجود ندارد. به عنوان مثال شرکت‌ها همیشه سعی می‌کنند از نام کلمه مشهد در برند خود استفاده کنند و نمونه‌های بسیاری از برندها وجود دارد که در اسم خود به صورت پسوند یا پیشوند از کلمه «مشهد» یا «زمرد» استفاده کرده‌اند.
حضور در نمایشگاه داخلی به عقیده یک سری از شرکتهای برند ضرورتی ندارد اما شما به عنوان یک برند معتبر سالهاست در نمایشگاه داخلی شرکت می‌کنید استراتژی شما در این زمینه چیست؟
دیدگاه افراد با یکدیگر متفاوت است. اعتقاد شخصی من بر این است که حتما باید در نمایشگاه داخلی حضور داشته باشیم. اولا این نمایشگاه صرفا جنبه دیدار اهالی فرش را دارند و تمام افرادی که در طول سال سخت همدیگر را ملاقات می‌کنند در اینجا فرصت پیدا می‌کنند تا از نزدیک با یکدیگر ملاقات کنند. مسئله دیگر اهدافی است که هر شرکت از حضور در نمایشگاه دارد. مسئله بعدی میزان فروش است که خب بستگی به وضعیت غرفه سازی و تنوع محصولات دارد.
ولی درکل از دید من نهایتا نمایشگاه های داخل بیشتر اعلام حضور به حساب می‌آید. تا هم مصرف کنندگان و خریداران از آخرین محصولات شرکت‌ها باخبر شوند هم نوآوری‌های صورت گرفته رقبا را مجبور به حرکت رو به جلو می‌کند و شرکتهای خوب از شرکتهای ضعیف شناسایی می‌شود. به طور مثال چه کالا هایی امسال جدید است و چه پیشرفت هایی نسبت به سال قبل صورت گرفته، آیا همان کالا های سال قبل ارائه می‌شود یا خیر. آیا حرف جدید برای گفتن دارند و کالا های جدید تر و محصول با کیفیت تری تولید شده یا خیر؟ بنا بر همین دلایل از دید من حضور در نمایشگاه داخلی حتما ضرورت دارد.
آیا از لحاظ تولید مواد اولیه در کشور نسبت به چند سال قبلی پیشرفتی داشته‌ایم؟ کیفیت مواد اولیه شرکتهای داخلی به چه شکلی است؟
تقریباً ۹۰ درصد مواد اولیه مصرفی در کارخانجات فرش ماشینی الیاف اکریلیک است. در کشور نیز یک کارخانه توان تولید اکریلیک با حجم بالا را داشت که آن هم امروز دیگر این شرایط را ندارد. و آن کارخانه پلی اکریل اصفهان بود که بنا به مشکلاتی که در آن وجود دارد عملا توان تغذیه شرکتهای داخلی را ندارد.و نهایتا همه شرکتهای متقاضی مجبورند اکریلیک مورد نیاز را از خارج تهیه کنند. برای احداث چنین واحد‌هایی، سرمایه گذاری های سنگینی لازم است که عملا از دست بخش خصوصی خارج است. در اینجا یا باید دولت ورود کند و یا سرمایه گذار خارجی باشد. در هرصورت کسی این کار را انجام نمی‌دهد چون حجم سرمایه گذاری بسیار بالاست و سرمایه گذار ترجیح می‌دهد در یک کار اقتصادی دیگر که ریسک کمتری هم دارد با یک سرمایه کمتر به سود بیشتری برسد. امروز وضعیت صنعت به شکلی است که اگر کسی سرمایه خود را در بانک بگذارد و اصلا کار صنعتی انجام ندهد دو یا سه برابر سود بیشتری نصیبش خواهد شد.
باوجود این تعداد مصرف کننده الیاف اکریلیک فقط در حوزه فرش ماشینی، آیا باز هم سود کمتری نصیب سرمایه گذار احداث کننده کارخانه اکریلیک می‌شود یا مشکل مسئله دیگری است؟
حتی اگر سرمایه گذاری لازم برای کارخانه هم توسط بخش خصوصی داخلی ایجاد شود. پایه و اساس ماده اولیه لازم برای آکریلیک یک ماده به نام آکریلیته است که به دلیل مصارف آن در صنایع دفاعی، شامل تحریم‌های سفت و سخت است. به نوعی واردات آکریلیک از ماده اولیه آن بسیار راحت تر است. که این ماده توسط چند شرکت مشخص تولید می‌شود و عملا خرید ما از آنها در این شرایط غیرممکن است.
انجمن های نساجی ایران و جامعه متخصصین و سایر نهادهای موجود در این صنعت در هدایت صنعت نساجی و فرش ماشینی تا چه میزان موفق بوده‌اند؟
بسیار روابط خوب و دوستانه ای میان ما و این انجمن‌ها برقرار است و همیشه هر کدام از این انجمن‌ها واقعا تمام تلاش خودشان را برای پیشرفت و ارتقای کیفی صنعت نساجی انجام داده‌اند. تا جایی که از دستشان بر بیاید سعی می‌کنند که مشکلات صنعت را رفع کنند. اما خب این عزیزان هم در هر صورت توانشان تا یک حد و حدودی است.
با وجود شرایط فعلی کشور به خصوص در حوزه صادرات فرش، برنامه شما برای شرکت در نمایشگاه‌های خارجی به چه شکلی است؟
به دلیل اینکه نرخ ارز بسیار بالاست عملا ما فقط به عنوان بازدید کننده می‌توانیم در این رویدادها شرکت کنیم. چون اولا به محض اینکه متوجه شوند یک شرکت ایرانی هستیم خودشان را کنار خواهند کشید. چون می‌دانند که دولتشان اجازه داد و ستد با طرف ایرانی را به آنها نمی‌دهد. که نه به ایران کالایی بفروشند و نه از ایران کالایی بخرند.
————————————————————————————
این مطلب را نیز بخوانید
پیشنهاد سردبیر : مصاحبه با آقای دکتر روحانی – سرای ابریشم
————————————————————————————
تحریریه مجله نساجی کهن
ارسال مقالات و ترجمه جهت انتشار در سایت : info@kohanjournal.com
