صنعت ارزآور فرش؛ به نام قالیباف به کام دلال

صنعت فرش از منظر اقتصادی و معیشتی جایگاه مهمی در اقتصاد خانوار داشته و از لحاظ اشتغال‌‎زایی، ایجاد ارزش افزوده و ارزآوری نیز سهم قابل توجه‌ای در اقتصاد کشور دارد اما در سال‌های اخیر مورد بی مهری هیی قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فارس از بردسکن، فرش ایران در سال‌های متمادی از لحاظ طراحی، نقاشی و ابعاد تجاری در بازارهای جهانی در جایگاه ممتاز قرار داشته است و تولیدکنندگان ایرانی با بافت انواع فرش دستباف توانسته‌اند جایگاه خود را در بازارهای جهانی تثبیت کنند.

این صنعت در درون خود ۲۰ شغل جانبی از جمله رنگرزی، چله‌کشی، نقشه‌ کشی، تهیه نخ‌های کرکی و ابریشمی و فروشندگان فرش در خود را جای داده است و از این طریق نقش به‌سزایی در اشتغال‌زایی ایفا می‌کند.

اما متاسفانه طی سال‌های اخیر برخی مشکلات سبب شده است که بافندگان فرش دستباف بردسکن انگیزه گذشته را برای کار نداشته و صرفا به‌ عنوان یک هنر و دل‌ مشغولی در منزل به آن نگاه کنند، این مسائل و مشکلات تنها مربوط به فرشبافان استان خاصی نیست، بلکه تمامی افرادی که در این صنعت فعالیت می‌کنند، کم و بیش از وضعیت حال حاضر آن گلایه دارند.

حسن دهنوی، یکی از بافندگان قدیمی فرش بردسکن در گفت‎وگو با خبرنگار فارس در بردسکن‌، در بیان برخی از مشکلات فعالین این صنعت اظهارداشت: اولین مشکل فعالیت در این صنعت دستمزد کم فرشبافان است و باوجود وقت و انرژی فراوانی که بافت فرش از فرد می‎گیرد، این کار درآمدزایی بالایی برای خانواده‌ها ندارد و این امر باعث شده بیشتر بافندگان فرش به این فعالیت به دید یک کار هنری نگاه کنند.

وی ادامه داد: باوجود اینکه فرشباف بیشترین وقت و انرژی را در زمینه تولید این اثر هنری دارد، بیشترین سود در نهایت نصیب دلالانی می‌شود که فرش‌ها را از فرشبافان به صورت جزیی خریداری می‌کنند و در سطوح کلان بازار به فروش می‎رسانند.

وی اظهار کرد: تا چندین سال پیش که صنعت فرش دستباف رونق بیشتری داشت و محصول به خارج از کشور صادر می‌شد، فرشبافان انگیزه بیشتری نسبت به کار خود داشتند و تلاش خوبی می‌کردند.تولید فرش دستباف و بازار آن در استان رونق پیشین خود را نداشته و روزبه‌روز هم کمتر می‌شود و علاوه بر این، درآمد پایین مشکلاتی را برای بافندگان به‌وجود آورده است که حاضر نمی‌شوند با دستمزد پایین ببافند.

این فرشباف ادامه داد: دستمزدها در این بخش بسیار پایین است و با رقم آن نمی‌توان معیشت یک خانواده را تامین کرد، البته بافنده‌ای که کارگران زیاد و چند دار قالی در خانه داشته باشد، می‌تواند درآمد خوبی به‌دست آورد.

وی در ادامه صحبت‎های خود، نداشتن بیمه را یکی دیگر از مشکلات فعالین این صنعت دانست و افزود: با توجه به مشکلات فعالان این هنر از جمله بیماری‌های ناشی از بافندگی، برای ساماندهی وضعیت بیمه این افراد باید فکر اساسی شود.

دهنوی تصریح کرد: بیمه فرشبافان باعث می‎شود آنان با انگیزه و علاقه بیشتری در این رشته فعالیت کنند و نسبت به تامین آینده خود اطمینان حاصل نمایند.

این فرشباف، گران بودن مواد اولیه و رنگ را از دیگر موانع فعالیت در این صنعت دانست و گفت: مواد اولیه و نخ مرغوب بسیار گران است و بسیاری از بافندگان که از قشر ضعیف جامعه‌اند، توانایی خرید آنها را ندارند و از این رو به سمت مواد اولیه نامرغوب و تقلبی کشیده می‎شوند.

این هنرمند در پایان مشکل دریافت تسهیلات بانکی را از دیگر موانع فعالیت در این حوزه معرفی کرد و گفت: متاسفانه تسهیلاتی که بانک در اختیار فرشبافان قرار می‌دهد ناچیز است و در برخی موارد هزینه خرید مواد اولیه یک فرش خوب هم نمی‌شود، به طوری که اکثر فرشبافان برای معرفی ضامن به بانک با مشکل مواجه می‌شوند و نمی‌توانند از این تسهیلات استفاده نمایند.