تهران با خط ریلی قزاقستان-ترکمنستان-ایران، تحریم‌ها را به چالش کشید

یک کارشناس مسائل آسیای میانه گفت، آغاز به کار خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران علاوه بر این که به لحاظ اقتصادی برای ایران سود دارد نشانه دیگری است از اینکه تحریم ها نمی تواند ایران را به طور کامل از تجارت بین المللی حذف کند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری آذرنیوز، بروس پانیر کارشناس مسائل آسیای میانه گفت، آغاز به کار خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران، یک موفقیت محسوب می شود. هر سه کشور از این خط ریلی منتفع خواهند شد، زیرا این خط مواصلاتی حجم مبادلات تجاری را افزایش می دهد.
وی افزود: «برای مثال، قزاقستان تولید کننده عمده غلات است که محصولاتش را به ایران و ترکمنستان صادر می کند. بنابراین خط آهن جدید صدور غلات را تسهیل خواهد کرد و اگر قزاقستان گندم کافی داشته باشد می تواند حجم فروش گندم آن به ایران و ترکمنستان افزایش یابد.»
خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران روز چهار شنبه با حضور روسای جمهور سه کشور افتتاح شد.

بر اساس برآوردهای اولیه، سالانه ۳ تا ۵ میلیون تن کالا از طریق این مسیر ترانزیت خواهد شد. در دراز مدت، این رقم به ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن خواهد رسید.
پانیر افزود، مشکلات بین روسیه و کشورهای عربی مدتی است صادرات قزاقستان به اروپا را دشوار ساخته است، زیرا کالاها باید از خاک روسیه عبور کنند و به اروپا برسند.
«بنابراین، طبیعتا قزاقستان از داشتن یک مسیر صادراتی جدید که می تواند از طریق آن کالاهایش را به بازارهایی در  کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای شرقی ارسال کند، خشنود است.»

این کارشناس افزود، ترکمنستان از نظر جغرافیایی در موقعیتی بسیار نامناسب برای واردات و صادرات قرار گرفته است. این کشور فاقد شبکه های ارتباطی مناسب نظیر جاده و خط آهن است. بنابراین ایجاد خط ریلی جدید می تواند مسیری مناسب برای واردات کالاهای مختلف به ترکمنستان باشد.
پانیر در ادامه گفت، ایران دارای محصولات فراوان میوه، سبزیجات و آجیل است و می تواند از این مسیر تولیدات خود را به همسایگان شمالی اش صادر نماید.

«من فکر می کنم ایران فوری ترین نفع را از این خط ریلی می برد، زیرا این نشانه دیگری است از اینکه تحریم های بین المللی نمی تواند ایران را به طور کامل از تجارت بین المللی حذف نماید. بنابراین ایران در کنار سود تجاری، از این خط آهن سود سیاسی نیز می برد.»
پانیر همچنین احتمال پیوستن سایر کشورها به این خط ریلی را محتمل دانست و گفت: «چین می تواند در کوتاه مدت از این خط ریلی منتفع شود. چین به ارتباط خود با آسیای میانه از طریق خطوط ریلی جدید ادامه می دهد و این جدیدترین خط آهنی است که می تواند زمان انتقال کالا به منطقه خلیج فارس را کاهش دهد. در دراز مدت، چین خواهان احداث خط آهن ایران- افغانستان- تاجیکستان- قزاقستان- چین است. اگر این خط ریلی احداث شود، چین دیگر نیازی به خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران نخواهد داشت، اما احداث هر خط آهنی که از افغانستان بگذرد اقدامی پر خطر است، بنابراین خط ریلی قزاقستان- ترکمنستان- ایران ممکن است برای سال های سال برای چین مفید باشد.»
پانیر معتقد است، پس از چین، مغولستان نیز اگر بتواند از خطوط ریلی روسیه یا چین از قزاقستان استفاده کند، می تواند از خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران منتفع شود.
اما این کارشناس مسائل آسیای میانه نفع زیادی برای روسیه از این خط آهن جدید متصور نیست.

وی خاطرنشان کرد: «هر طرحی برای افزایش حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه می تواند از طریق دریای خزر انجام گیرد و از این طریق دیگر نیازی به پرداخت تعرفه ترانزیتی به کشور ثالث نخواهد بود… اما اگر ژاپن یا کره جنوبی به این خط ریلی جدید منتهی به خلیج فارس تمایل نشان دهند، ممکن است روسیه قانع شود که به خط آهن قزاقستان- ترکمنستان- ایران بپیوندد.»